لطفا صبر کنید ...
لطفا صبر کنید ...
اسامی دیگر: Ergocalciferol (Vitamin D2), Cholecalciferol (Vitamin D3), Calcidiol (25-hydroxyvitamin D), Calcifidiol (25-hydroxy-vitamin D), Calcitriol (1,25 dihydroxy-vitamin D)
• برای تعیین کمبود ویتامین D
• تعیین دوز مکمل ویتامین D
• در صورت وجود سطوح غیر طبیعی کلسیم، فسفر و/ یا هورمون پاراتیروئید
• هنگامی که در فردی علائم بالینی بیماری مربوط به استخوان دیده می شود.
• در صورتی که فرد دچار کمبود ویتامین D است یا پزشک معالج به کمبود این ماده مشکوک است.
• قبل از شروع درمان دارویی پوکی استخوان؛ به منظور پایش درمان کمبود ویتامین D
نمونه خون سیاهرگی از ورید بازویی
خیر. احتیاج به ناشتایی ندارد.
ویتامین D شامل ترکیبات مختلفی است که برای رشد و تشکیل دندان ها و استخوان ها ضروری هستند. این آزمایش میزان ویتامین D در خون را اندازه گیری می کند.
دو نوع ویتامین D در خون قابل اندازه گیری است:
• 25-hydroxyvitamin D
• 1.25-dihydroxyvitamin D
25-hydroxyvitamin Dاصلی ترین شکل این ویتامین در خون است و پیش ماده نسبتاً غیرفعال هورمون فعال 1 ، 25-دی هیدروکسی ویتامین D به حساب می آید. به دلیل نیمه عمر طولانی و غلظت بیشتر، 25-هیدروکسی ویتامین D معمولاً برای ارزیابی و نظارت بر وضعیت ویتامین D در افراد اندازه گیری می شود.
ویتامین D از دو منبع تأمین می شود: منبع درون زا که در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید در پوست تولید می شود و برون زا که در غذاها و مکمل های مصرفی یافت می شود. ساختارهای شیمیایی انواع مختلف ویتامین D کمی متفاوت است و به آن ها ویتامین D2 (ارگوکالسیفرول، با منشا گیاهی) و ویتامین D3 (کلکالسیفرول، با منشا حیوانی) گفته می شود. شکل D2 در غذاهای غنی شده و در اکثر داروهای ویتامین و مکمل وجود دارد. ویتامین D3 نوعی فرم تولید شده در بدن است که در برخی مکمل ها نیز یافت می شود. ویتامین D2 و D3 وقتی توسط کبد و کلیه به شکل فعال یعنی -dihydroxyvitamin D 1،25تبدیل می شوند، به یک اندازه موثر هستند.
بعضی از آزمایش ها فرم های D2 و D3 ویتامین را تشخیص نمی دهند و فقط نتیجه کلی را گزارش می کنند. با این حال، روش های جدید ممکن است سطح D2 و D3 را گزارش دهند و از میانگین آن ها برای اعلام نتیجه ی کلی استفاده کنند.
نقش اصلی ویتامین D در بدن، کمک به تنظیم سطح کلسیم، فسفر و (تا حدی کم تر) منیزیم در خون است. ویتامین D برای رشد و سلامت استخوان ها حیاتی است. بدون آن، استخوان ها نرم و ناهنجار هستند و قادر به ترمیم طبیعی خود نخواهند بود، در نتیجه بیماری هایی به نام راشیتیسم در کودکان و استئومالاسی در بزرگسالان ایجاد می شود. همچنین نشان داده شده است که ویتامین D بر رشد و تمایز بسیاری از بافت های دیگر تأثیر می گذارد و به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک می کند که در سایر بیماری ها مانند اختلالات خود ایمنی و سرطان نقش دارد.
افراد مسن، دارای اضافه وزن، افرادی که به میزان کافی در معرض آفتاب قرار ندارند، افراد دارای پوست تیره و افرادی که از داروهای خاص برای مدت طولانی استفاده می کنند، بیشتر از سایرین در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار دارند. مدت زمان مناسب قرار گرفتن در معرض نور خورشید معمولاً دو بار در هفته و بین 20-5 دقیقه است. افرادی که قادر به دریافت ویتامین D از نور خورشید نیستند، ویتامین D مورد نیاز خود را باید از منابع غذایی یا مکمل ها دریافت کنند.
آزمایش ویتامین D در موارد زیر استفاده می شود:
• برای مشخص کردن این موضوع که آیا ضعف یا ناهنجاری استخوان و/یا متابولیسم غیر طبیعی کلسیم (که به صورت غیر طبیعی بودن سطح کلسیم، فسفر و PTH نمایان می شود) در نتیجه کمبود یا افزایش بیش از حد ویتامین D بوده است یا خیر.
• از آنجا که PTH برای فعال سازی ویتامین D ضروری است، این آزمایش به تشخیص یا پایش عملکرد نامناسب غده پاراتیروئید کمک می کند.
• طبق توصیه بنیاد ملی پوکی استخوان آمریکا و موسسه پزشکی و انجمن غدد درون ریز، افرادی که در معرض خطر کمبود ویتامین D هستند، باید با این آزمایش غربالگری شوند.
• از آن جا که ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است و مانند روده از روده جذب می شود از این تست برای پایش وضعیت سلامت افراد مبتلا به بیماری هایی که موجب اختلال جذب چربی می شوند، مانند فیبروز کیستیک و بیماری کرون استفاده می شود.
• پایش افرادی که تحت عمل جراحی بای پس معده بوده اند و ممکن است قادر به جذب کافی ویتامین D نباشند.
• پایش اثر بخشی درمان با مصرف مکمل های ویتامین D، کلسیم، فسفر و/ یا منیزیم.
25-هیدروکسی ویتامین D
هنگامی که غلظت کلسیم کم است و/ یا فردی دارای علائم کمبود ویتامین D مانند ناهنجاری استخوان در کودکان (راشیتیسم) و ضعف ، نرمی یا شکستگی استخوان در بزرگسالان (استئومالاسیا) است، 25-هیدروکسی ویتامین D معمولاً برای پی بردن به کمبود ویتامین D و بررسی علل احتمال تجویز می شود.
این آزمایش ممکن است زمانی درخواست شود که فردی در معرض کمبود ویتامین D باشد. افراد مسن و/یا چاق، افرادی که جراحی بای پس معده انجام داده اند و/ یا اختلالات سو جذب چربی دارند، در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار می گیرند. همچنین نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند و افرادی که پوست تیره دارند نیز در این گروه قرار می گیرند.
25-هیدروکسی ویتامین D اغلب قبل از شروع درمان دارویی برای پوکی استخوان آزمایش می شود.
1,25-دی هیدروکسی ویتامین D
این آزمایش ممکن است در صورت مشکوک بودن به بیماری کلیوی یا ناهنجاری آنزیمی که 25-هیدروکسی ویتامین D را به 1،25-دی هیدروکسی ویتامین D تبدیل می کند، تجویز شود. در موارد نادری، این آزمایش ممکن است در صورت بالا بودن کلسیم یا ابتلای فرد به بیماری که ممکن است منجر به تولید مقادیر بیش از حد ویتامین D شود، مانند سارکوئیدوز یا برخی از انواع لنفوم (زیرا سلول های ایمنی ممکن است 1،25-دی هیدروکسی ویتامین D ایجاد کنند) انجام شود.
وقتی مکمل ویتامین D، کلسیم، فسفر یا منیزیم لازم باشد، گاهی اوقات سطح ویتامین D برای کنترل اثربخشی درمان اندازه گیری می شود.
اگرچه تفاوت هایی بین روش های اندازه گیری ویتامین D وجود دارد، اما اکثر آزمایشگاه ها از روش های مرجع مشابه استفاده می کنند. از آنجا که مسومیت با ویتامین D نادر است، تمرکز بیشتر بر روی کاهش میزان این ویتامین می باشد.
• انجمن غدد درون ریز آمریکا، کمبود ویتامین D را در خون و برای 25 هیدروکسی ویتامین D زیر 20 نانوگرم در میلی لیتر (50 نانومول در لیتر) و کمبود بیش از حد ویتامین D را بین 21-29 نانوگرم در میلی لیتر (52.5-72.5 نانومول در لیتر) تعیین کرده است.
• انستیتوی پزشکی آمریكا به این نتیجه رسیده است كه سطح 25 هیدروکسی ویتامین D از 20 نانوگرم در میلی لیتر (50 نانومول در لیتر) یا بالاتر برای سلامت استخوان مناسب است و مقادیر بالاتر از 30 نانوگرم در میلی لیتر اثرات قابل توجهی ندارد.
25-هیدروکسی ویتامین D
پایین بودن میزان 25-هیدروکسی ویتامین D در خون ممکن است به این معنی باشد که فرد به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نگرفته یا ویتامین D به اندازه ی کافی در رژیم غذایی فرد وجود نداشته یا مشکلی در جذب آن از روده وجود دارد. گاهی اوقات، داروهایی که برای درمان تشنج استفاده می شوند، به ویژه فنی توئین (دیلانتین)، می توانند در تولید 25-هیدروکسی ویتامین D در کبد تداخل ایجاد کنند.
برخی شواهد نشان می دهد که کمبود ویتامین D ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان ها، بیماری های ایمنی و بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد.
سطح بالای 25-هیدروکسی ویتامین D معمولاً نشان دهنده دوز بالای مکمل های مصرفی ویتامین D است.
1,25-دی هیدروکسی ویتامین D
کاهش میزان 1،25-دی هیدروکسی ویتامین D در بیماری های کلیوی دیده می شود و این کمبود، یکی از اولین تغییرات در افراد مبتلا به نارسایی زودرس کلیه است.
سطح بالایی از 1،25-دی هیدروکسی ویتامین D ممکن است در صورت افزایش هورمون پاراتیروئید یا بیماری هایی مانند سارکوئیدوز یا برخی لنفوم ها به وجود آید.
مقادیر بالای ویتامین D و کلسیم می تواند منجر به کلسیفیکاسیون و آسیب رساندن به اندام ها، به ویژه کلیه ها و رگ های خونی شود.
کاهش میزان منیزیم، می تواند باعث کاهش سطح کلسیم شود که در برابر ویتامین D و تنظیم هورمون پاراتیروئید مقاومت ایجاد می کند. برای بازیابی عملکرد طبیعی ممکن است مکمل منیزیم و کلسیم لازم باشد.
این میزان به سن و جنسیت شما بستگی دارد. در سال 2010، انستیتوی پزشکی آمریکا، میزان مصرف مرجع رژیم غذایی (DRI) را برای کلسیم و ویتامین D تعیین کرد. که می توانید مقالات مربوط به آن مطالعه نمایید.
تهیه و تنظیم توسط تیم تحقیق و توسعه (R&D) آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین
مجید گلشن فرد، الهه براتی پورفرد
آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین با رویکرد تخصصی در زمینه بیماری های نازایی، ناباروری و سرطان، در راستای احترام به مراجعه کنندگان در خصوص انجام آزمایشات تخصصی تاسیس شده است.
ما در این مجموعه با بهره گیری از کادر مجرب و استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی به روز، طبق آخرین استاندارد های آزمایشگاهی مورد تایید اروپا و آمریکا و با استفاده از کیت های تخصصی انجام آزمایشات که تماماً مربوط به شرکت های تولید کننده خارجی می باشد، آزمایشات مراجعه کنندگان محترم را انجام می دهیم.