لطفا صبر کنید ...



P

Phosphorus

فسفر

 نام دیگر: P, PO4, Phosphate

 نام رسمی:  Inorganic Phosphate


در یک نگاه


چرا این آزمایش انجام می شود؟


برای ارزیابی سطح فسفر در خون
کمک به تشخیص بیماری هایی که در اثر سطوح غیر طبیعی فسفر ایجاد می شوند.


چه زمانی این آزمایش انجام می شود ؟


• برای پایش سطوح غیر طبیعی کلسیم
• هنگامی که فرد دچار اختلالات کلیوی یا دیابت کنترل نشده قرار دارد
• هنگام استفاده از مکمل های کلسیم یا فسفات


نمونه مناسب برای انجام این آزمایش چیست؟


نمونه خون از ورید بازویی یا در صورت لزوم بررسی ادرار، نمونه ی ادرار 24 ساعته


برای انجام تست رعایت شرایط خاصی لازم است؟


ممکن است برای آزمایش خون احتیاج به ناشتایی وجود داشته باشد. هر گونه دستورالعمل داده شده توسط پزشک یا آزمایشگاه را به دقت دنبال نمایید.



چه چیزی آزمایش می‌شود؟

فسفر یک ماده معدنی است که با ترکیب سایر مواد ترکیبات فسفات آلی و غیر آلی ایجاد می کند. هنگام صحبت در مورد این آزمایش، اصطلاحات فسفر و فسفات معمولاً به جای هم استفاده می شوند، اما این مقدار فسفات معدنی در خون است که با آزمایش فسفر/ فسفات سرم اندازه گیری می شود.
فسفات برای تولید انرژی، عملکرد صحیح عضلات و اعصاب و همچنین رشد استخوان ها حیاتی است. این عناصر به عنوان بافر نقش مهمی دارند و به حفظ تعادل اسید و باز بدن کمک می کنند.
فسفر مورد نیاز بدن از طریق تغذیه تامین می شود. این ماده در بسیاری از غذاها یافت و به راحتی توسط دستگاه گوارش جذب می شود. اکثر فسفات ها در بدن با کلسیم ترکیب می شوند و در استخوان ها و دندان ها ذخیره می شوند. مقادیر
کم تری نیز در بافت عضله و عصب یافت می شود. باقی مانده ی فسفر در سلول های بدن عمدتاً برای ذخیره مصرف انرژی وجود دارد.
به طور معمول، فقط حدود 1٪ از کل فسفات بدن در خون وجود دارد. طیف گسترده ای از مواد غذایی مانند لوبیا، نخود، آجیل، غلات، محصولات لبنی، تخم مرغ، گوشت گاو، مرغ و ماهی حاوی مقادیر قابل توجهی فسفر هستند. بدن با تنظیم میزان جذب فسفر از روده و میزان دفع آن از طریق کلیه، سطح فسفر/ فسفات را در خون ثابت نگه می دارد. سطح فسفات تحت تأثیر هورمون پاراتیروئید (PTH)، کلسیم و ویتامین D نیز قرار دارد.
کمبود فسفر (هیپوفسفاتمی-hypophosphatemia) ممکن است با سوتغذیه، سوجذب، عدم تعادل اسید و باز، افزایش غلظنت کلسیم خون و اختلالاتی که بر عملکرد کلیه ها تاثیر می گذارد، دیده شود. افزایش میزان فسفر (هیپرفسفاتمی-hypophosphatemia) ممکن است با افزایش مصرف ماده معدنی، کم شدن کلسیم خون و اختلال عملکرد کلیه دیده شود.
در صورت کاهش خفیف تا متوسط میزان فسفر، معمولاً علائم بالینی بروز پیدا نمی کنند. کمبود شدید فسفر، علائمی مانند ضعف عضلانی و گیجی را در پی دارد. افزایش بیش از حد فسفر ممکن است علائمی شبیه به علائم بالینی کاهش کلسیم، از جمله گرفتگی عضلات، گیجی و حتی تشنج ایجاد نمایند.


سوالات متداول

  • نحوه ی انجام آزمایش به چه صورتی است؟
  • چه زمانی این تست درخواست داده می شود؟
  • نتیجه این آزمایش چه چیزی را نشان می دهد؟
  • آیا نکته ی مهم دیگری برای دانستن وجود دارد؟
  • در صورت نداشتن علائم بالینی، چگونه می توان به میزان غیر طبیعی فسفر در بدن پی برد؟
  • آیا افراد گیاه خوار می توانند فسفر مورد نیاز بدن شان را بدون مصرف گوشت و لبنیات به دست آورند؟
نحوه ی انجام آزمایش به چه صورتی است؟

آزمایش فسفر اغلب به همراه سایر آزمایشات، مانند آزمایشات مربوط به کلسیم، هورمون پاراتیروئید (PTH) و/ یا ویتامین D، برای کمک به تشخیص و/یا پایش درمان بیماری های مختلفی که باعث عدم تعادل کلسیم و فسفر می شوند، درخواست داده می شود.
آزمایش فسفر معمولاً بر روی نمونه های خون انجام می شود اما گاهی اوقات برای بررسی میزان دفع آن از کلیه ها، نمونه ی ادرار لازم است.

چه زمانی این تست درخواست داده می شود؟

از آنجایی که تغییر خفیف میزان فسفر هیچ علامتی ندارد، آزمایش فسفر معمولاً در پیگیری یک آزمایش غیر طبیعی کلسیم و یا در صورت وجود علائم بالینی میزان غیرطبیعی کلسیم مانند خستگی، ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات یا مشکلات استخوانی انجام می شود.
هنگامی که علائم نشان دهنده اختلالات کلیه و دستگاه گوارش باشد، ممکن است آزمایش فسفر به همراه سایر آزمایشات بررسی شود.
هنگامی که شرایطی ایجاد می شود که سطح فسفر و یا کلسیم غیرطبیعی می شود، ممکن است تجزیه و تحلیل هر دو عنصر در فواصل زمانی معین برای پایش اثر بخشی درمان لازم باشد.

همچنین در صورت ابتلا به دیابت یا بروز علائمی که حاکی از بر هم خوردن تعادل اسید و باز در بدن است، بررسی فسفر توصیه می شود.

نتیجه این آزمایش چه چیزی را نشان می دهد؟

سطح پایین فسفر (هیپوفسفاتمی) در خون ممکن است به دلیل یا مرتبط با موارد زیر باشد:

• افزایش کلسیم خون (هیپرکلسمی)، به ویژه به دلیل هایپرپاراتیروئیدیسم (پرکاری غدد پاراتیروئید)
• استفاده بیش از حد از داروهای ادرار آور
• سو تغذیه
• اعتیاد به الکل
• سوختگی شدید
• کتواسیدوز دیابتی (بعد از درمان)
• کم کاری تیروئید
• کاهش پتاسیم خون (هیپوکالمی)
• استفاده مداوم از داروهای ضد ترشح اسید معده
• راشیتیسم و استئومالاسی (به دلیل کمبود ویتامین D)

افزایش بیش از حد فسفر (هایفرفسفاتمی) در خون ممکن است به دلیل یا مرتبط با موارد زیر باشد:

• نارسایی کلیه
• بیماری کبد
• کم کاری تیروئید
• کتواسیدوز دیابتی (اولین بار)
• افزایش مصرف فسفر در رژیم غذایی (مکمل فسفات)

آیا نکته ی مهم دیگری برای دانستن وجود دارد؟

افزایش غیر طبیعی فسفر می تواند منجر به آسیب اندام ها به دلیل کلسیفیکاسیون رسوبات فسفات کلسیم در بافت ها شود. البته این اتفاق این به ندرت به وجود می آید و سطح بالای فسفر معمولاً منجر به بیماری های قلبی عروقی یا پوکی استخوان می شود.
سطح فسفات به طور معمول در کودکان بیشتر از بزرگسالان است زیرا استخوان های آن ها به طور مداوم در حال رشد است. سطح پایین فسفات در کودکان می تواند رشد استخوان را مهار کند و میزان زیاد آن ممکن است نشانه ای از بیماری باشد که تعادل مواد معدنی بدن را برهم زده است.
نوشابه و مواد غذایی از پیش بسته بندی شده حاوی مقدار زیادی فسفر هستند که به عقیده برخی از متخصصان تغذیه در افزایش بیش از حد فسفر نقش دارد.
سطح فسفر در خون و ادرار ممکن است تحت تأثیر استفاده از تنقیه و ملین های حاوی فسفات سدیم، مکمل های ویتامین D در رژیم غذایی و تزریق وریدی گلوکز قرار گیرد.

در صورت نداشتن علائم بالینی، چگونه می توان به میزان غیر طبیعی فسفر در بدن پی برد؟

سطوح غیر طبیعی کلسیم معمولا به دلیل ارتباطشان با سطوح کلسیم مشخص می شود. کلسیم معمولاً یکی از مولفه های پانل جامع متابولیک (CMP) و پانل پایه متابولیک (BMP) است که معمولاً در صورت چکاپ روتین پزشکی انجام می شوند. در صورتی که میزان کلسیم خون در این آزمایش ها غیر طبیعی باشد، پزشک معالج معمولاً درخواست بررسی سطح فسفر را صادر می نماید.

آیا افراد گیاه خوار می توانند فسفر مورد نیاز بدن شان را بدون مصرف گوشت و لبنیات به دست آورند؟

بله. اما فقط 50% فسفر موجود در منابع گیاهی مانند حبوبات، دانه ها، آجیل و بادام برای بدن قابل است چون بدن انسان برای استفاده از آن ها آنزیم های لازم را ندارد. بنبابراین مصرف نان جو به دلیل تامین این آنزیم های ضروری در این افراد توصیه می شود.


تهیه و تنظیم توسط تیم تحقیق و توسعه (R&D) آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین
مجید گلشن فرد، الهه براتی پورفرد


آزمایش‌های مرتبط



کلسیم

Calcium




هورمون پاراتیروئید

PTH



آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین با رویکرد تخصصی در زمینه بیماری های نازایی، ناباروری و سرطان، در راستای احترام به مراجعه کنندگان در خصوص انجام آزمایشات تخصصی تاسیس شده است.
ما در این مجموعه با بهره گیری از کادر مجرب و استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی به روز، طبق آخرین استاندارد های آزمایشگاهی مورد تایید اروپا و آمریکا و با استفاده از کیت های تخصصی انجام آزمایشات که تماماً مربوط به شرکت های تولید کننده خارجی می باشد، آزمایشات مراجعه کنندگان محترم را انجام می دهیم.

تماس با ما

آدرس: تهران، خیابان مطهری، خیابان منصور، پلاک 81
تلفن: 86030061-021
ایمیل: [email protected]

ساعات کاری:
شنبه – چهارشنبه: 18:00 – 7:00
پنجشنبه: 14:00 – 7:00

کلیه حقوق این قالب برای آزمایشگاه آبتین محفوظ می باشد. طرحی وب سایت تارنما

© آزمایشگاه آبتین