لطفا صبر کنید ...
لطفا صبر کنید ...
نام دیگر: PRL
برای کمک به بررسی ترشح بیش از حد شیر از پستان (گالاکتوره)، ترشحات غیر طبیعی نوک سینه، آمنوره (عدم وجود قاعدگی) و ناباروری در زنان و برای کمک به تشخیص علل کاهش میل جنسی و / یا اختلالات نعوظ در مردان
برای تشخیص و مانتورینگ تومور هیپوفیز که ترشح کننده پرولاکتین است (پرولاکتینوما)
وقتی علائم بالینی پرولاکتین بالا مانند: مشکلات بینایی وسردرد بروز پیدا می کند، هنگام استفاده از روش های ضد بارداری، برای مانتیورینگ ماکرو پرولاکتین، هنگام کاهش سطح تستوسترون مردان و بررسی عود تومور هیپوفیز (بصورت دوره ای)
نمونه خون سیاهرگی از ورید بازویی
خیر. اما نمونه گیری باید 3-4 ساعت پس از بیدار شدن انجام شود.
وظیفه ی اصلی پرولاکتین تولید شیر مادر (فرایند شیردهی) است. این هورمون معمولا در دوران بارداری و بلافاصله بعد از زایمان به بالاترین حد خود می رسد. میزان پرولاکتین در مردان و زنان غیر باردار کم است.
این آزمایش میزان پرولاکتین خون را اندازه گیری می کند.
پرولاکتین توسط قسمت قدامی (پیشین) غده ی هیپوفیز (ارگانی کوچک به اندازه ی یک حبه انگور که در پایه ی مغز وجود دارد) تولید می شود. دوپامین و هورمون استروژن تولید پرولاکتین را کنترل و باعث آزاد سازی آن از هیپوفیز می شوند.
در دوران بارداری، هورمون های پرولاکتین، استروژن و پروژسترون رشد پستان ها و تولید شیر را تحریک می کنند. پس از زایمان، پرولاکتین سبب ترشح شیر مادر می شود. اگر فرایند شیردهی به نوزاد انجام نشود، سطح پرولاکتین مادر خیلی زود به میزان قبل از بارداری بر می گردد. شیر دادن به نوزاد نقش مهمی در آزادسازی پرولاکتین دارد. هر چقدر دفعات شیردهی بیشتر باشد، پرولاکتین بیشتری از هیپوفیز آزاد می شود و میزان شیر تولید شده افزایش می یابد.
یکی از علل شایع افزایش غیر طبیعی سطح پرولاکتین، پرولاکتینوما( تومور غده ی هیپوفیز) است. پرولاکتینوما شایع ترین نوع تومور هیپوفیز و معمولا خوش خیم است. این پدیده بیشتر در زنان به وجود می آید اما در مردان نیز مشاهده شده است. از اثرات میزان بیش از انداه ی پرولاکتین (برحسب اندازه و محل تومور) می توان به ترشح شیر در زنان غیرباردار و شیرده و در موارد نادر گالاکتوره در مردان اشاره کرد.
اگر غده ی هیپوفیز قدامی و/یا تومور به طور قابل ملاحظه ای بزرگ شود، با آسیب به عصب بینایی، باعث سردرد و مشکلات بینایی خواهد شد. همچنین ممکن است با هورمون های دیگری که هیپوفیز تولید می کند، تداخل پیدا کند.
در خانم ها، پرولاکتینوما می تواند باعث ناباروری و بی نظمی در قاعدگی شود، در حالیکه در آقایان این تومورها می توانند باعث کاهش تدریجی عملکرد و میل جنسی شوند. در صورت عدم درمان، پرولاکتینوما ممکن است در نهایت به بافت های اطراف خود آسیب برساند.
آزمایش پرولاکتین معمولا به همراه سایر تست های هورمونی برای بررسی موارد زیر درخواست می شود:
• تعیین علت تولید شیر در شرایط غیر بارداری و شیردهی (galactorrhea)
• تشخیص علت ناباروری و اختلالات نعوظ در مردان
• تشخیص علت بی نظمی قاعدگی و یا نازایی در زنان
• بررسی و تشخیص تومورهای تولید کننده پرولاکتین اضافی (پرولاکتینوما) ، نظارت بر روند درمان آنها و تشخیص عودها
• ارزیابی عملکرد هیپوفیز قدامی یا سایر اختلالات هیپوفیز
آزمایش پرولاکتین ممکن است در صورت وجود شرایط زیر درخواست داده شود:
• بروز علائم پرولاکتینوما مانند سردردهای بی دلیل، اختلا در بینایی، ترشحات نوک پستان
• ناباروری یا دوره ی قاعدگی نامنظم در زنان
• کاهش میل جنسی، ترشح پستان، ناباروری و میزان پایین تستوسترون در مردان
هنگام وجود پرولاکتینوما، سطح پرولاکتین به طور دوره ای برای پایش رشد تومور، پاسخ به درمان و کنترل عود پرولاکتینوما بررسی می شود.
اگر پزشک معالج به اختلالات هیپوفیز ( مانند کم کاری یا هیپوپیوتراریسم) مشکوک باشد، ممکن است درخواست بررسی همزمان پرولاکتین و هورمون رشد را داشته باشد.
گاهی اوقات در صورتی که فردی داروی خاصی مصرف می کند یا درگیر بیماری است که باعث افزایش سطح دوپامین می شود، غلظت پرولاکتین مورد بررسی قرار می گیرد.
مقدار پرولاکتین در مردان و زنان غیرباردار معمولا پایین است. با این حال، سطح پرولاکتین باید براساس زمانی که نمونه گیری انجام شده است، بررسی شود. میزان پرولاکتین در طی 24 ساعت شبانه روز متغیر است. این مقدار هنگام خواب شروع به افزایش می کند و در اوایل صبح به اوج خود می رسد. بهترین زمان سنجش پرولاکتین 4-3 ساعت پس از بیدار شدن است.
مقادیر بالای پرولاکتین در دوران بارداری و شیردهی طبیعی است. اما میزان بالای پرولاکتین در شرایط زیر نیز محتمل است:
• تومورهایی که پرولاکتین ترشح و آزاد می کنند ( پرولاکتینوما)
• اختلال گوارشی مانند: بی اشتهایی عصبی
• بیماری های هیپوتالاموس
• کم کاری تیروئید
• بیماری های کلیوی
• بیماری های کبدی
• سندرم تخمدان پلی کیستیک
• سایر بیماری ها و تومورهای هیپوفیز
سطوح پایین تر از حد نرمال پرولاکتین، معمولا تحت درمان خاصی قرار نمی گیرند اما ممکن است نشان دهنده ی اختلالات هیپوفیز مانند کم کاری هیپوفیز و درنتیجه کاهش عمومی هورمون های هیپوفیز باشند.
پرولاکتینوما ها اغلب کوچک هستند. برای یافتن و تعیین اندازه ی تومور و غده ی هیپوفیز، آزمایش پرولاکتین معمولا با یک MRI ( تصویربرداری با رزونانس مغناظیسی) همراه است.
سطوح بالای پرولاکتین می تواند با مصرف داروهای خاصی ایجاد شود.
بسته به هدف آزمایش، آزمایشات دیگری ممکن است انجام شوند:
• بررسی تستوسترون. زیرا افزایش پرولاکتین معمولا باعث کاهش سطح تستوسترون مردان می شود.
• بررسی FSH و LH به منظور ارزیابی تخمک گذاری و باروری
• MRI از مغز برای بررسی بزرگ شدن هیپوفیز و کمک به یافتن تومور
• معاینه چشم – برای ارزیابی مشکلات بینایی
سطوح بالای پرولاکتین به انجام آزمایشات بیشتری نیاز دارد تا مشخص شود این افزایش سطح به دلیل وجود ماکروپرولاکتین نیست.
افزایش سطح پرولاکتین اغلب در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید دیده می شود (گرچه کم کاری تیروئید دلیل به وجود آمدن آن نیست). اگر میزان پرولاکتین بیش تر از حد مجاز باشد، معمولا درخواست بررسی کم کاری تیروئید مطرح می شود.
این تومورها ممکن است با داروهایی که عملکرد مشابه دوپامین دارند، مانند: بروموکریپتین یا کابرگولین، درمان شوند. این درمان سطح پرولاکتین و علائم ایجاد شده را کاهش می دهد اما ممکن است نیاز به مصرف طولانی مدت این دارو ها باشد. در صورتی که تومورها بزرگ باشند یا به درمان دارویی پاسخ ندهند، عمل جراحی ضروری است. با این حال، ممکن است با وجود مصرف دارو یا جراحی، تومور ها عود کنند.
در بعضی از افراد سالم، افزایش سطح پرولاکتین دیده می شود که ممکن است ناشی از ماکروپلاکتین باشد. ماکروپرولاکتین، پرولاکتینی است معمولا به پروتئین (ایمونوگلوبولین) متصل است، در بدن فعال نیست و بیماری خاصی را نشان نمی دهد. اگر در افراد بدون علائم بالینی، سطح پرولاکتین بالا گزارش شود، آزمایشات دیگری برای اطمینان حاصل کردن از عدم وجود ماکروپرولاکتین، باید انجام شود.
تهیه و تنظیم توسط تیم تحقیق و توسعه (R&D) آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین
مجید گلشن فرد، الهه براتی پورفرد
آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین با رویکرد تخصصی در زمینه بیماری های نازایی، ناباروری و سرطان، در راستای احترام به مراجعه کنندگان در خصوص انجام آزمایشات تخصصی تاسیس شده است.
ما در این مجموعه با بهره گیری از کادر مجرب و استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی به روز، طبق آخرین استاندارد های آزمایشگاهی مورد تایید اروپا و آمریکا و با استفاده از کیت های تخصصی انجام آزمایشات که تماماً مربوط به شرکت های تولید کننده خارجی می باشد، آزمایشات مراجعه کنندگان محترم را انجام می دهیم.