لطفا صبر کنید ...
لطفا صبر کنید ...
اسامی دیگر: reatinine Clearance, Urine, CRCL, CCT
• برای کمک به ارزیابی سلامت کلیه ها
• برای کمک به تشخیص بیماری یا اختلال عملکرد کلیه
• برای کاهش جریان خون در کلیه ها
• هنگامی که نتایج آزمایش کراتینین خون و/ یا میزان فیلتراسیون گلومرولی eGFR) در محدوده طبیعی نیست.
• هنگامی بروز علائمی که ممکن است به علت بیماری کلیوی یا آسیب باشد یا با ایجاد مشکلاتی مانند انسداد کلیه یا نارسایی حاد/ مزمن کلیه در عملکرد طبیعی کلیه ها اختلال ایجاد کند.
• اختلال در عملکرد کلیه به دلیل بیماری های دیگری، مانند نارسایی احتقانی قلب
نمونه خون سیاهرگی از ورید بازویی و نمونه ادار 24 ساعته
ممکن است احتیاج به ناشتایی باشد. گاهی از مراجعه کننده خواسته می شود از خوردن گوشت پخته شده خودداری نماید. برخی مطالعات نشان داده اند که خوردن گوشت پخته شده قبل از آزمایش می تواند سطح کراتینین را به طور موقت افزایش دهد.
کراتینین یک محصول دفعی است که توسط عضلات و از تجزیه ترکیبی به نام کراتین تولید می شود. کلیه ها تمام کراتینین موجود در گردش خون را فیلتر کرده و در کلیه ها آزاد می کنند، سپس کراتینین به وسیله ی ادرار از بدن دفع می شود. این آزمایش میزان کراتینین موجود در خون و یا ادرار را اندازه گیری می کند. آزمایش کلیرانس کراتینین یا تصفیه کراتینین میزان کراتینین را در هر دو نمونه خون و نمونه ادرار 24 ساعته اندازه گیری می کند. از نتایج این آزمایش برای محاسبه میزان کراتینینی که از خون فیلتر و به ادرار منتقل شده استفاده می شود. این محاسبه امکان ارزیابی کلی میزان خونی را که در طی 24 ساعته توسط کلیه ها فیلتر می شود، فراهم می کند.
مقدار کراتینین تولید شده در بدن به توده عضلانی بستگی دارد و برای هر فرد نسبتاً ثابت است. میزان کراتینین فیلتر شده از خون هم به توانایی فیلتر کلیه و هم به میزان انتقال خون به کلیه ها بستگی دارد.
مقدار خون فیلتر شده در هر دقیقه توسط کلیه ها به عنوان میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) شناخته می شود. اگر کلیه ها آسیب دیده یا بیمار باشند، یا اگر گردش خون کاهش یابد، در آن صورت کراتینین کم تری از خون فیلتر شده و GFR کاهش می یابد.
اندازه گیری میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) دقیق ترین راه برای تشخیص تغییرات عملکرد کلیه شناخته می شود، اما اندازه گیری مستقیم GFR پیچیده است، به پرسنل مجرب نیاز دارد و معمولاً فقط در مراکز تحقیقاتی و مراکز پیوند انجام می شود. به همین دلیل، معمولاً از تخمین eGFR استفاده می شود.
روش دیگر برای تخمین GFR، محاسبه میزان کلیرانس کراتینین است. روش های مختلفی برای تعیین کلیرانس (تصفیه) کراتینین وجود دارد که همه ی آن ها مقدار کراتینین را در نمونه خون و ادرار 24 ساعته ارزیابی می کنند. از آنجا که میزان کراتینین تولید شده به توده عضلانی بستگی دارد، در برخی محاسبات این عوامل نیز منظور می شوند.
روش های جمع آوری نمونه به چه صورتی است؟
این آزمایش به جمع آوری نمونه ادرار 24 ساعته و نمونه خون نیاز دارد. نمونه خون توسط سوزن از ورید بازویی گرفته می شود. از شخص مورد آزمایش نیز معمولاً خواسته می شود قد و وزن فعلی خود را ارائه دهد.
آیا برای اطمینان از کیفیت نمونه اقدامات خاصی مورد نیاز است؟
این آزمایش ممکن است نیاز به ناشتایی داشته باشد. گاهی اوقات نیز قبل از نمونه گیری باید از مصرف گوشت خودداری نمایید. برخی از مطالعات نشان داده اند که خوردن گوشت پخته شده قبل از آزمایش می تواند به طور موقت سطح کراتینین را افزایش دهد. در حمع آوری نمونه ادرار 24 ساعته، بسیار مهم است که تمام ادراری که کلیه ها در طی 24 ساعت تولید کرده اند داخل ظرف نمونه گیری قرار بگیرد.
در صورت غیر طبیعی بودن نتایج آزمایش های کراتینین خون و میزان فیلتراسیون گلومرولی (eGFR) و به منظور کمک به تشخیص اختلال عملکرد کلیه، ممکن است از تست کلیرانس کراتینین استفاده شود.
گاهی اوقات برای تشخیص کاهش جریان خون به کلیه ها از آزمایش کراتینین کلیرانس استفاده می شود، زیرا ممکن است سبب نارسایی احتقانی قلب شود.
در افرادی که بیماری مزمن کلیوی یا نارسایی احتقانی قلب دارند، ممکن است آزمایش پاکسازی کراتینین برای پایش پیشرفت بیماری و ارزیابی شدت آن انجام شود. همچنین ممکن است برای تعیین مدت زمان دیالیز کلیه نیز از این آزمایش استفاده شود.
هنگامی ارزیابی توانایی فیلتراسیون کلیه ها پزشک معالج ممکن است آزمایش کراتینین کلیرانس را درخواست نماید.
علائم و نشانه هایی که ممکن است نشانه ای از مشکلات کلیوی باشد عبارتند از:
• خستگی، عدم تمرکز، کم اشتهایی یا اختلالات خواب
• ورم بدن، به خصوص در اطراف چشم یا صورت، مچ دست، شکم، ران یا مچ پا
• ادرار که کف آلود، خون آلود یا قهوه ای رنگ
• کاهش قابل توجه حجم ادرار
• احساس سوزش یا ترشحات غیر طبیعی در هنگام ادرار یا تکرر ادرار، به خصوص در شب
• درد کمر (پهلو) و زیر دنده ها
• فشار خون بالا (hypertension)
• دفع خون و/ یا پروتئین در ادرار
درصورتی که مشخص شود فردی به دلیل بیماری هایی مانند نارسایی احتقانی قلب، دارای اختلال کلیوی یا کاهش ورود جریان خون به کلیه است، کراتینین کلیرانس ممکن است به صورت دوره ای برای این فرد انجام شود.
کاهش میزان کراتینین کلیرانس ممکن است نشانگر بیماری کلیوی یا وجود شرایطی باشد که منجر به آسیب کلیوی می شوند.
• آسیب یا تورم رگ های خونی در کلیه ها (گلومرولونفریت) ناشی از عفونت یا بیماری های خودایمنی
• عفونت باکتریایی کلیه (پیلونفریت)
• مرگ سلول ها در توبول های کلیه (نکروز حاد لوله ای) ناشی از داروها یا سموم
• بیماری پروستات، سنگ کلیه یا سایر عوامل ایجاد کننده ی انسداد مجاری ادراری
• کاهش جریان خون در کلیه به دلیل شوک، کم آبی، نارسایی احتقانی قلب، تصلب شرایین یا عوارض دیابت
افزایش میزان کراتینین کلیرانس ممکن است گاهی اوقات در دوران بارداری، ورزش و رژیم های غذایی حاوی گوشت قرمز دیده شود، اگرچه این آزمایش معمولاً برای کنترل این شرایط استفاده نمی شود.
در افرادی که یک کلیه ی ناکارآمد دارند، معمولاً میزان کراتینین کلیرانس طبیعی خواهد بود ، زیرا کلیه ی سالم میزان فیلتراسیون خود را برای جبران این نقصان افزایش می دهد.
با کاهش میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR ) میزان کراتینین کلیرانس سکاهش می یابد.
داروهای خاصی مانند آمینوگلیکوزیدها، سایمتیدین، سیس پلاتین و سفالوسپورین ها می توانند کراتینین کلیرانس را کاهش دهند ولی داروهای ادرار آور موجب افزایش آن خواهند شد.
زیرا در طی یک روز مقدار کراتینین در ادرار تا حدودی متفاوت خواهد بود. با جمع آوری کل ادرار به مدت 24 ساعت، می توان مقدار کراتینین موجود در ادرار را در کل روز به طور متوسط تخمین زد.
تهیه و تنظیم توسط تیم تحقیق و توسعه (R&D) آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین
مجید گلشن فرد، الهه براتی پورفرد
آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین با رویکرد تخصصی در زمینه بیماری های نازایی، ناباروری و سرطان، در راستای احترام به مراجعه کنندگان در خصوص انجام آزمایشات تخصصی تاسیس شده است.
ما در این مجموعه با بهره گیری از کادر مجرب و استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی به روز، طبق آخرین استاندارد های آزمایشگاهی مورد تایید اروپا و آمریکا و با استفاده از کیت های تخصصی انجام آزمایشات که تماماً مربوط به شرکت های تولید کننده خارجی می باشد، آزمایشات مراجعه کنندگان محترم را انجام می دهیم.