اسامی دیگر: STDs, Sexually Transmitted Infections, STIs, Venereal Diseases, VD

به چه بیماری هایی، بیماری های مقاربتی (منتقله از راه جنسی) گفته می شود؟

بیماری های مقاربتی (STD) که به آن ها عفونت های مقاربتی (STIs) یا بیماری های آمیزشی (venereal diseases) نیز گفته می شود، عفونت هایی هستند که توسط ارگانیسم هایی از طریق فعالیت جنسی از شخصی به شخص دیگر منتقل می شوند. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات متحده (CDC) تخمین می زند که سالانه تقریباً 20 میلیون مورد STD جدید در ایالات متحده به وجود می آیند. نیمی از مبتلایان را جوانان بین 15 تا 24 سال تشکیل می دهند.
بسیاری از بیماری های مقاربتی بدون علامت هستند یا علائم خفیفی دارند، به همین دلیل فرد ممکن است بدون آن که از بیماری خود مطلع باشد، عفونت را دیگران انتقال دهد. بنابراین، غربالگری عفونت های مقاربتی برای اطمینان از عدم ابتلا ، تشخیص زودهنگام و درمان سریع آن ها ضروری است. انجام آزمایشات مربوط به بیماری های مقاربتی به عنوان بخشی از غربالگری های روتین برای تمام افراد فعال از نظر جنسی توصیه می شود.
در صورت عدم درمان بیماری مقاربتی عواقب بلند مدتی ایجاد خواهد شد. گاهی این عفونت ها منجر به عقیم شدن مردان و زنان می شوند. در زنان، STD ممکن است منجر به بیماری التهابی لگن (PID) شود که این امر باعث افزایش خطر ناباروری و حاملگی خارج رحمی خواهد شد. به عنوان مثال ویروس پایپلومای انسانی (HPV) که یک بیماری مقاربتی است می تواند خطر ابتلا به سرطان دهانه ی رحم زنان را افزایش دهد. علاوه بر این، زنانی که باردار هستند یا قصد بارداری دارند باید آگاه باشند که STD های درمان نشده ممکن است عوارض جبران ناپذیری برای نوزاد ایجاد کند. غربالگری برای چندین مورد از این بیماری های STD اکنون بخشی از مراقبت های روتین دوران بارداری است.

درباره ی بیماری های مقاربتی (منتقله از راه جنسی)

انواع

شایع ترین بیماری های منتقله از راه جنسی عبارتند از:

• كلامیدیا (Chlamydia) : کلامیدیا شایع ترین STD باکتریایی است که توسط باکتری Chlamydia trachomatis ایجاد و اغلب از آن به عنوان “اپیدمی خاموش” یاد می شود. زیرا اکثر افراد هرگز از ابتلای خود به این عفونت مطلع نمی شوند. کلامیدیا به راحتی با آنتی بیوتیک درمان می شود اما در صورت عدم درمان می تواند عواقب جدی سلامتی مانند PID ایجاد کند.
• سوزاک (Gonorrhea): باکتری Neisseria gonorrhoeae باعث ایجاد این بیماری مقاربتی است. این عفونت ممکن است به ویژه در زنان علائم بالینی خاصی ایجاد نکند اما در صورت عدم درمان با آنتی بیوتیک می تواند منجر به PID، ناباروری و عوارض دیگری شود.
• سفلیس (Syphilis): سفلیس از دیگر عفونت های باکتریایی است که نادیده گرفته می شود. اولین علامت ایجاد شده یک شانکر بدون درد (زخم پوستی- painless chancre) در محل تماس جنسی است که خود به خود هم برطرف می شود. به همین دلیل فرد فکر می کند بهبود یافته است اما عفونت می تواند مدت ها بدون علامت در بدن فرد باقی بماند و به دیگران منتقل شود. سفلیس را با آنتی بیوتیک به راحتی می توان درمان کرد اما اگر این بیماری درمان شود، در طی سال های متمادی می تواند در سراسر بدن گسترش یابد و باعث آسیب قابل توجهی به سایر اعضای بدن شود.
• تریکوموناس (Trichomonas): تریکوموناس واژینالیس Trichomonas vaginalis یک انگل میکروسکوپی است که باعث ایجاد یکی از شایع ترین انواع STD بخصوص در زنان جوان یعنی تریکومونیازیس می شود. تریکومونیازیس با یک یا دو دوز آنتی بیوتیک قابل درمان است.
• ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): یکی از شایع ترین بیماری های STD، این ویروس است که می تواند ناحیه تناسلی، دهان و گلو را آلوده کند. بیش از 100 نوع مختلف از این ویروس شناسایی شده است. انواع کم خطر آن می توانند باعث ایجاد زگیل تناسلی ( کندیلوما) شوند اما انواع پرخطر این ویروس منجر به سرطان دهانه رحم و یا سایر سرطان های مربوط به ناحیه ی تناسلی خواهند شد. تشخیص زودهنگام این ویروس می تواند ریسک ابتلا به سرطان را کاهش دهد. واکسن هایی وجود دارند که در برابر انواع خاصی از HPV مقاومت ایجاد می کنند.
• تب خال تناسلی (HSV): ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) باعث به وجود آمدن متناوب زخم هایی در ناحیه ی تناسلی فرد می شوند. این ویروس از زمان ورود به بدن تا آخر عمر فرد مبتلا، در بدن وی باقی می ماند. البته درمان های ضد ویروسی (anti-viral therapies) برای کاهش زمان بروز علائم وجود دارند.
• هپاتیت B و هپاتیت C : این ویروس ها می توانند باعث التهاب کبدی شوند. رابطه ی جنسی محافظت نشده یا سوزن آلوده ی مشترک می توانند باعث انتقال این ویروس ها باشند. در صورت بروز اشکال حاد بیماری، علائم بالینی مربوطه بروز پیدا خواهند کرد اما اگر بیماری به صورت مزمن پیش روی کند باعث آسیب شدید و/یا ماندگار کبد می شود. برای درمان هپاتیت مزمن داروهای ضد ویروسی خاصی وجود دارند. برای پیش گیری از ابتلا به هپاتیت B می تواند واکسن آن را تزریق کرد. اما برای هپاتیت C تا کنون واکسنی کشف نشده است.
• ویروس نقص سیستم ایمنی انسان (HIV): ویروس HIV منجر به بیماری ایدز می شود. این ویروس به نوع خاصی از گلبول های سفید (لنفوسیت های T-helper) که بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن هستند، حمله می کند و آن ها را از بین می برد. با کاهش تعداد این سلول ها، توانایی بدن در مقابله با عفونت ها کم می شود. اگرچه تاکنون درمان قطعی برای HIV ارائه نشده اما با تشخیص زود هنگام این ویروس، درمان های ضد ویروسی (ART) می توانند به طولانی شدن عمر فرد مبتلا کمک کنند.

آزمایشات

متداول ترین آزمایشات برای تشخیص بیماری های مقاربتی عبارتند از:

• آزمایش کلامیدیا
• تست سوزاک
• آزمایشات سفلیس
• آزمایش تریکوموناس
• تست HPV
• تست تبخال تناسلی
• آزمایش هپاتیت B
• آزمایش هپاتیت C
• تست آنتی بادی HIV

درمان
در صورت ابتلا به هر گونه مقاربتی باید شریک جنسی خود را از این موضوع مطلع کنید تا شریک جنسی تان نیز تحت آزمایش و درمان قرار بگیرد.
استفاده ی صحیح ازکاندوم لاتکس احتمال ابتلا به عفونت های STD را کاهش می دهد اما این خطرات را به طور کامل برطرف نمی کند.

 

 

تهیه و تنظیم توسط تیم تحقیق و توسعه (R&D) آزمایشگاه آبتین

مجید گلشن فرد، الهه براتی پورفرد