از آزمایش پتاسیم خون برای تشخیص مقادیر غیر طبیعی پتاسیم یعنی میزان بیش از حد پتاسیم (هیپرکالمی) و مقادیر اندک پتاسیم (هیپوکالمی) استفاده می شود. این آزمایش اغلب به عنوان بخشی از یک پانل الکترولیت یا متابولیک (BMP) انجام می شود.

از آزمایش پتاسیم در موارد زیر نیز استفاده می شود:

• برای کمک به شناسایی، ارزیابی و پایش عدم تعادل الکترولیت ها و/ یا عدم تعادل اسید باز (pH) (اسیدوز یا آلکالوز)
• برای کمک به ارزیابی و پایش انواع بیماری های مزمن یا حاد، مانند فشار خون بالا یا بیماری های کلیوی که شایع ترین علت افزایش پتاسیم خون به شمار می آیند.
• برای تشخیص مقادیر غیر طبیعی این الکترولیت در هنگام اسهال و استفراغ یا تعریق زیاد
• برای کمک به تعیین علت علائم قلبی (به عنوان مثال ، ضربان قلب نامنظم)
• برای پایش اثر بخشی داروهایی که می توانند باعث دفع پتاسیم به وسیله ی کلیه ها شوند، به ویژه ادرار آورها، یا داروهایی که باعث کاهش پتاسیم بدن می شوند.
سطح پتاسیم ادرار ممکن است در افرادی که دارای سطح غیر طبیعی پتاسیم در خون هستند برای تعیین علل این پدیده_مانند کمبود آب بدن_ کمک کند. آزمایش پتاسیم ادرار همچنین به پزشک معالج برای ارزیابی بیماران کلیوی کمک کننده است.

این ازمایش جزو اصلی ترین مولفه های تست های روتین پزشکی به شمار می رود و ممکن است در موارد زیر تجویز شود:

• بیماری کلیوی
• علائمی مانند ضعف عضلانی یا ضربان قلب نامنظم (آریتمی قلبی)
• پایش بیماری که با داروهای ادرار آور یا داروهای قلبی تحت درمان است.
• افراد مبتلا به فشار خون بالا
پانل های الکترولیت و متابولیک (BMP) در صورت تشخیص کتواسیدوز دیابتی و بیماری کلیوی یا هنگام پایش بیمار دریافت کننده دیالیز، دیورتیک درمانی یا مایعات داخل وریدی، در فواصل منظم و متناوب انجام می شود.

آزمایش پتاسیم ادرار ممکن است در صورت غیرطبیعی بودن سطح پتاسیم خون انجام شود.

سطح پتاسیم به طور معمول همراه با نتایج سایر آزمایشات، مانند نتایج آزمایشات الکترولیت و به صورت تفسیر می شود. افزایش یا کاهش سطح پتاسیم ممکن است در اثر شرایط یا بیماری های مختلفی به وجود آید.

نمونه هایی از شرایطی که می تواند باعث افزایش سطح پتاسیم (هیپرکالمی) شود عبارتند از:

• بیماری کلیوی
• بیماری آدیسون
• آسیب بافتی
• عفونت
• دیابت
• کمبود آب بدن (دهیدراتاسیون)
• افزایش بیش از حد پتاسیم (به عنوان مثال، رژیم های غذایی حاوی پتاسیم، مکمل های پتاسیم)
• درمان با مایعات داخل وریدی (IV)
• استفاده از داروهای خاص که در درصد کمی از افراد باعث افزایش پتاسیم می شوند، از جمله داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)، مهارکننده های ACE، مسدود کننده های بتا (مانند پروپرانولول و آتنولول)، مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (مانند کپتوپریل ، آنالاپریل و لیزینوپریل) و داروهای ادرار آور (مانند تریامترن، آمیلوراید و اسپیرونولاکتون)
نمونه هایی از شرایطی که می تواند باعث کاهش سطح پتاسیم (هیپوکالمی) شود عبارتند از:
• اسهال و استفراغ
• هایپرآلدوسترونیسم اولیه (سندرم کان)
• عارضه مصرف بیش از حد استامینوفن
• دیابت- ممکن است پس از مصرف انسولین، سطح پتاسیم کاهش یابد.
• به عنوان یک عارضه جانبی “قرص های ادرار آور” (دیورتیک های دفع کننده ی پتاسیم)
• استفاده از داروهای خاص مانند کورتیکواستروئیدها، آگونیست های بتا آدرنرژیک مانند ایزوپروترولون، آنتاگونیست های آلفا آدرنرژیک مانند کلونیدین، آنتی بیوتیک ها مانند جنتامایسین و کاربنی سیلین و عامل ضد قارچ آمفوترسین B

سطح پتاسیم ادرار معمولاً با میزان آن در خون مقایسه می شود. بدن به طور معمول پتاسیم اضافی را دفع می کند، بنابراین ممکن است سطح آن در ادرار افزایش یابد. در این حالت، سطح پتاسیم خون طبیعی تا پایین است. اگر به دلیل عدم مصرف کافی این الکترولیت، میزان پتاسیم خون پایین باشد، غلظت آن در ادرار نیز کم خواهد بود.

کاهش سطح پتاسیم ادرار ممکن است به دلیل داروهای خاص مانند NSAID ها، بتا بلاکرها و لیتیوم یا به دلیل تولید مقادیر کم هورمون آلدوسترون توسط غدد فوق کلیه باشد.
افزایش سطح پتاسیم در ادرار ممکن است به دلیل بیماری کلیوی، اختلالات گوارشی مانند بی اشتهایی یا آسیب عضلانی باشد.

نتیجه آزمایش پتاسیم شما توسط پزشک و در چارچوب مقایسه با آزمایشات دیگری که انجام داده اید و همچنین سایر فاکتورها مانند سابقه پزشکی تان تفسیر می شود. در صورتی که نتیجه ی آزمایش شما کمی بیشتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نیاز به تکرار آزمایش یا بررسی تمام آزمایشات گذشته ی شما باشد.

درمان کمبود میزان پتاسیم ممکن است شامل مکمل های کلرید پتاسیم و مصرف غذاهای غنی از پتاسیم مانند موز، گوشت گاو یا اسفناج باشد. درمان افزایش بیش از حد پتاسیم ممکن است شامل استفاده از داروهای ادرار آور، دیالیز کلیه یا تزریق انسولین باشد.