کاربرد اصلی آزمایش ویروس B هپاتیت (HBV) شامل موارد زیر است:

• برای تعیین این که علائم بالینی حاد، مانند زردی، تب و خستگی ناشی از عفونت هپاتیت B است. دو تست: آنتی ژن های سطحی و آنتی بادی IgM به صورت پانل هپاتیت حاد ویروسی به همراه آزمایشات هپاتیت A و هپاتیت C برای بررسی وجود این ویروس ها در خون انجام می شوند.
• برای تشخیص هپاتیت مزمن HBV
• برای کنترل عفونت مزمن هپاتیت B و درمان آن
• تشخیص عفونت قبلی و بهبوده یافته ی هپاتیت B، در صورتی که ویروس قابلیت فعال شدن مجدد داشته باشد یا مبتلا به هپاتیت C شده باشد که نیازمند برنامه ریزی درمانی است.
برخی از دلایل ثانویه برای انجام آزمایش عبارتند از: غربالگری عفونت هپاتیت B در جمعیت در معرض خطر یا در اهداکنندگان خون، برای تعیین اینکه آیا فرد ناقل است یا خیر، برای تشخیص عفونت بهبود یافته و بررسی مصونیت ایجاد شده در اثر واکسیناسیون.
معمولاً، در ابتدا مجموعه آزمایشاتی تحت عنوان پانل اولیه تشخیص HBV یا علل بروز علائم حاد انجام می شود و ممکن است سایر آزمایشات پس از تشخیص HBV درخواست داده می شوند تا نظارتی بر پیشرفت احتمالی بیماری داشته باشند و عفونت مزمن یا ناقل بودن شخص، تشخیص داده شود.
در جدول زیر خلاصه ای از مجموعه تست هایی که معمولاً برای آزمایش های اولیه استفاده می شود، آورده شده است:

جدول تست های اولیه 

در جدول زیر آزمایشاتی که ممکن است پس از تشخیص اولیه ی عفونت HBV انجام شوند، به صورت خلاصه آورده شده است:

جدول آزمایشات پس از تشخیص هپاتیت

آزمایشات ذکر شده برای ویروس HBV اختصاصی هستند اما آزمایش های دیگر کبدی مانند آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) نیز ممکن است برای نظارت بر پیشرفت بیماری انجام شوند. در بعضی موارد، ممکن است بیوپسی کبد برای ارزیابی میزان آسیب کبدی انجام شود.

آزمایشات HBV معمولاً وقتی شخصی علائم مربوط به هپاتیت حاد را بروز می دهد، درخواست داده می شوند. برخی از این موارد عبارتند از:

• تب
• خستگی
• از دست دادن اشتها
• حالت تهوع، استفراغ
• درد شکم
• ادرار تیره
• مدفوع روشن
• درد مفاصل
• زردی
وقتی میزان ALT و AST بالا باشد، جهت پی گیری بیشتر تست هپاتیت B درخواست داده می شود. بعضی اوقات اشکال حاد هپاتیت از این طریق شناسایی می شوند زیرا ممکن است علائم بالینی خفیفی به همراه داشته باشند که با آنفولانزا اشتباه گرفته شود. هپاتیت مزمن بیشتر اوقات علائمی ندارد و معمولاً وقتی نتایج آزمایش روتین غیر طبیعی باشد، تشخیص داده می شود.
در صورتی که فردی در گروه پرخطر ابتلا به هپاتیت مزمن قرار داشته باشد، جهت غربالگری ممکن است، آزمایش آنتی ژن سطحی هپاتیت B (HBsAg) برای وی انجام شود. دستورالعملی که سال 2017 به صورت مشترک توسط CDC و کالج پزشکان آمریکایی (American College of Physicians) منتشر شده است، توصیه می کند گروه های زیر تست HBsAg را انجام دهند:
• افرادی که در مناطقی از جهان به دنیا آمده اند که HBsAg بیش از 2٪ شیوع دارد (به عنوان مثال، آسیا و آفریقا)
• افرادی که در ایالات متحده متولد شده اند اما واکسینه نشده اند و والدین آنها متعلق به منطقه ای با شیوع HBsAg بیشتر از 8٪ هستند.
• مردانی همجنس گرا
• افرادی که بدون دلیل خاصی میزان آنزیم های کبدی(ALT و AST) در خون شان افزایش یافته است.
• افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند و نیاز به سرکوب سیستم ایمنی بدن دارند، مانند گیرندگان پیوند عضو
• مبتلایان به بیماری کلیوی در مرحله نهایی
• زنان حامله
• نوزادانی که در زنان مبتلا به عفونت هپاتیت B به دنیا می آیند
• افرادی که با فردی مبتلا به عفونت هپاتیت B زندگی می کنند یا شریک جنسی مبتلا به HBV دارند(تماس خانگی)
• مبتلایان به HIV یا HCV
• افرادی که در مراکز بازپروری زندگی می کنند
• معتادان تزریقی
• اهداکنندگان خون، پلاسما، بافت، اندام یا مایع منی
پایش افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن معمولاً باید به صورت متناوب انجام شود. HBsAg و HBeAg اغلب همراه با HBV DNA هر 6 ماه تا 1 سال یک بار بررسی می شوند. زیرا در برخی افراد، HBeAg (و به میزان کم تری HBsAg) خود به خود از بین می رود. در افرادی که تحت درمان عفونت مزمن هپاتیت Bقرار دارند، آزمایشات HBeAg و HBV DNA برای بررسی اثر بخشی درمان استفاده می شوند.

آزمایشات مربوط به هپاتیت B گاهی به صورت جداگانه انجام و بررسی می شوند، اما بسته به دلیل آزمایش، اغلب اوقات این آزمایشات همراه با تست های دیگری مورد ارزیابی قرار می گیرند. گاهی اوقات معنای یک نتیجه به نتیجه آزمایش دیگر بستگی دارد. با این حال، تمام آزمایشات برای همه افراد انجام نمی شوند.
جدول زیر خلاصه ای از تفسیرهای احتمالی برخی نتایج متداول را ارائه می دهد:

خلاصه ای از تفسیرهای احتمالی برخی نتایج متداول هپاتیت

* توجه: برخی از انواع (سویه ها) HBV آنتی ژن e تولید نمی کنند. در مناطقی که این گونه های HBV متداول هستند (در خاورمیانه و آسیا)، آزمایش HBeAg کاربردی نیست. در این موارد، نتیجه منفی HBeAg لزوماً به معنای عدم آلودگی فرد نیست. ممکن است که فرد به نوعی آلوده شود که آنتی ژن e تولید نمی کند.
پایش درمان عفونت مزمن: در صورتی که نتایج آزمایشات اولیه و ثانویه نشان دهنده ی ابتلا ی فرد به عفونت هپاتیت B مزمن است، ممکن است دارو درمانی آغاز و آزمایشات HBe, HBs antigen- antibody و HBV DNA برای کنترل مراحل درمانی متناوباً انجام شوند.
• درصورتی که HBsAg منفی و آنتی بادی HBs در حین درمان مثبت شود، معمولاً نشان دهنده ی اثر بخشی درمان است و می توان بعد از 6 تا 12 ماه درمان را قطع کرد.
• اگر HBeAg منفی و انتی بادی HBe در حین درمان مثبت شود، معمولاً نشان دهنده ی اثر بخشی درمان است و می توان بعد از 6 تا 12 ماه درمان را قطع کرد. اما ممکن است ویروس مجدداً ظاهر شود، بنابراین نظارت مداوم لازم است.
• DNA HBV میزان ویروس موجود در خون را اندازه گیری می کند. میزان زیاد این مولفه نشانگر تکثیر ویروس است. بنابراین درمان موفقیت آمیز نبوده است. تعداد کم یا نتیجه ای که کم تر از میزان مرجع گزارش شده است (none detected) بدان معنی است که ویروس وجود ندارد یا میزان آن به حدی پایین است که قابل شناسایی نیست. که این امر نشانگر موفقیت آمیز بودن مراحل درمانی است. با این حال، در صورت متوقف شدن درمان، ویروس ممکن است دوباره ظاهر شود.

حتی در صورت عدم وجود علائم بالینی، عفونت HBV می تواند به کبد آسیب برساند. همچنین این ویروس قابل انتقال است و فرد ناقل می تواند افراد دیگر را نیز آلوده کند. بنابراین، اگر شخصی فکر می کند ممکن است به HBV مبتلا شده باشد، باید حتما آزمایشات مربوطه را انجام دهد.
مراکز اهدای خون همه ی نمونه ها را از نظر وجود HBV DNA، HBsAg و anti-HBc بررسی می کنند تا اهداکنندگان از هرگونه آزمایش مثبت تایید شده مطلع شوند. در صورتی که فردی پس از اهدا خون مشکوک به هپاتیت B باشد باید برای آزمایش های بیشتر به پزشک خود مراجعه کند. پزشک معالج ازمایشات ثانویه و تکمیلی را جهت تایید نهایی درخواست داده و تشخیص می دهد که آیا فرد به درمان نیاز دارد یا خیر.
در صورتی که قبلاً واکسیناسیون HBV را انجام نداده باشید و در معرض این ویروس قرار بگیرید، با تزریق ایمونوگلوبولین HBIG ظرف 24 ساعت، می توان از عفونت جلوگیری نمود و معمولاً اولین دوز واکسن نیز به شما تزریق خواهد شد.
آزمایشی برای تعیین سویه های خاص ویروس هپاتیت B وجود دارد که به آن HBV genotyping گفته می شود. اما این آزمایش فعلاً عمدتاً برای مقاصد تحقیقاتی مورد استفاده قرار می گیرد و کاربرد بالینی ندارد.

خیر. تعیین تست های مورد نیاز بر عهده ی پزشک معالج است و ایشان این تصمیم را با توجه با علائم و سوابق بالینی شما اتخاذ می کنند.

مرکز کنترل و پیش گیری از بیماری ایالات متحده (CDC) توصیه می کند که بزرگ سالان در گروه های پرخطر واکسیناسیون HBV را انجام دهند. برخی از این گروه ها عبارتند از:
• افرادی که تماس نزدیکی با فردی مبتلا به هپاتیت B مبتلا دارند
• افرادی که تحت دیالیز قرار دارند
• مبتلایان به بیماری های مزمن کبد یا کلیه
• کسانی که تحت درمان HIV یا سایر بیماری های مقاربتی هستند
• مسافران کشورهایی که مراکز شیوع هپاتیت B هستند
• کادر درمانی که در معرض ابتلا به ویروس HBV قرار دارند.

هیچ درمان خاصی برای هپاتیت A وجود ندارد. اشکال خفیف بیماری معمولاً خود به خود برطرف می شود و هیچ آسیب ماندگاری برای کبد ایجاد نمی کنند. تمرکز معمولاً روی درمان حمایتی است. در طول روز باید مایعات و مواد غذایی در حجم های اندک اما به دفعات زیاد مصرف شوند.  در موارد نادر، نارسایی حاد کبد (fulminant hepatitis)، که شکل مرگبار هپاتیت است باعث نارسایی کبد می شود و نیاز به بستری دارد. هپاتیت A در افراد مسن و در افرادی که به بیماری مزمن کبدی مبتلا هستند، شدیدتر است. بنابراین، فرد مبتلا به هپاتیت حاد باید تحت نظر مستقیم پزشک باشد.

هیچ درمانی برای عفونت حاد هپاتیت B وجود ندارد. تمرکز معمولاً روی درمان حمایتی است. در طول روز باید مایعات و مواد غذایی در حجم های اندک اما به دفعات زیاد مصرف شوند، به این ترتیب علائم بالینی ایجاد شده برطرف می شوند.
اشکال مزمن هپاتیت B ممکن است با داروهای ضد ویروسی مانند اینترفرون، انتکتاویر، تنوفوویر، لامیوودین و آدفوویر درمان شود. با این حال، برخی از داروهای ضد ویروسی می توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند و همه افراد نیز نیازی به درمان ندارند. اغلب، افراد مبتلا به هپاتیت مزمن برای سیروز یا سرطان کبد ارزیابی می شوند. در مورد گزینه های درمانی پیش رو باید با پزشک معالج خود مشورت کنید.

هپاتیت D تنها در صورتی که همراه با هپاتیت B باشد، قادر به ایجاد عفونت کبدی است. افراد ممکن است هم زمان به هر دو ویروس آلوده شوند (co-infection) یا ممکن است ابتدا به هپاتیت B و سپس هپاتیت D آلوده شوند. در ایالات متحده آمریکا میزان بروز HDV کم است. هیچ واکسنی برای HDV وجود ندارد، اما از آنجا که فقط در حضور HBV باعث عفونت می شود، ممکن است با واکسن HBV از بروز عفونت جلوگیری شود.