آزمایش کرونا ویروس (کووید19)

 اسامی دیگر: Coronavirus 2019 Test, SARS CoV-2 Test, COVID-19 RT-PCR, COVID-19 IgG, IgM antibody test, SARS CoV-2 antigen test, COVID-19 Ag test
اسامی رسمی: Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS CoV-2) RNA Detection by RT-PCR, Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) Antibody, Serum, COVID-19 Antigen test

در یک نگاه

چرا این آزمایش انجام می شود؟

• آزمایش مولکولی (RT-PCR): برای تشخیص عفونت SARS-CoV-2 (COVID-19)
• آزمایش آنتی بادی (سرولوژی): برای شناسایی آنتی بادی های SARS-CoV-2 که نشان می دهد در معرض ویروس قرار گرفته اید یا خیر و برای کمک به تشخیص همه گیری
یک آزمایش آنتی ژن کووید19 که پروتئین های سطحی این ویروس را در نمونه های تنفسی تشخیص می دهد، مجوز استفاده اضطراری را دریافت کرده است اما این آزمایش هنوز به طور گسترده استفاده نشده است.

چه زمانی این آزمایش انجام می شود؟

آزمایش مولکولی: هنگامی که علائم عفونت SARS-CoV-2 را دارید و یا در تماس با فرد مبتلا به این ویروس بوده اید.
آزمایش آنتی بادی: در صورتی که قبلا در معرض ویروس کووید19 قرار داشته اید یا مشکوک به ابتلا هستید و پزشک معالج می خواهد تشخیص دهد که آیا آنتی بادی علیه این ویروس در خون شما وجود دارد یا خیر.

نمونه مناسب برای انجام این آزمایش چیست؟

آزمایش مولکولی: برای تشخیص عفونت های فعلی، یک سواب نازوفارنکس (NP)، یک سواب بینی و/ یا یک سواب گلو جمع می شود. بعضی اوقات ممکن است از نمونه بزاق استفاده شود.
آزمایش آنتی بادی: نمونه خون از ورید بازویی یا از نوک انگشت

برای انجام تست رعایت شرایط خاصی لازم است؟

خیر. احتیاج به ناشتایی ندارد.

چه چیزی آزمایش می شود؟

کووید19 نام عفونت و بیماری ناشی از ویروس کرونای جدید SARS-CoV-2 است. در آزمایش مولکولی COVID-19 ماده ی ژنتیکی (RNA) ویروس در نمونه ی جمع آوری شده از دستگاه تنفسی (حلق، نازوفارنکس) تشخیص داده می شود. در آزمایش خون (سرولوژی) کووید19 نیز آنتی بادی های تولید شده در پاسخ به عفونت و ویروس SARS-COV-2 تشخیص داده می شود. آزمایشات آنتی ژن کووید19 پروتئین ویروسی را در نمونه های تنفسی تشخیص می دهند، اما این آزمایشات هنوز کاربرد گسترده ای ندارند.
SARS-CoV-2 ویروس جدیدی است که اولین بار در دسامبر 2019 ظاهر شد و با سرعتی نگران کننده در سرتاسر جهان گسترش یافت و سازمان بهداشت جهانی را وادار کرد شیوع آن را همه گیری (پاندمی) اعلام کند.
هفت نوع ویروس کرونا وجود دارد که باعث آلودگی انسانی می شوند و اکثراً علائم تنفسی خفیف تا متوسط را ایجاد می کنند. با این حال، بیماری ناشی از عفونت SARS-CoV-2 بسیار شبیه به MERS (سندرم تنفسی خاورمیانه) و SARS (سندرم تنفسی حاد شدید) است زیرا قادر به ایجاد بیماری شدیدی خواهد شد که در بعضی موارد منجر به ذات الریه و مرگ می شود.
از آنجا که SARS-CoV-2 یک ویروس جدید است، همه ی افراد به طور بالقوه مستعد ابتلا به این عفونت هستند و در حال حاضر مشخص نیست که چه کسی ممکن است دچار عوارض جدی شود. بر خلاف آنفلوانزای فصلی، که می تواند باعث بیماری جدی و مرگ شود، هنوز هیچ واکسن یا درمان خاصی برای عفونت SARS-CoV-2 وجود ندارد.
حدود 1 تا 2 هفته پس از عفونت، بدن شروع به تولید آنتی بادی هایی علیه این ویروس می کند و با گذشت زمان سطح این آنتی بادی به تدریج افزایش می یابد. با این حال، هنوز مشخص نیست که بدن افراد چه مدت به تولید آنتی بادی ادامه می دهد و آیا آنتی بادی ها بدن را در برابر عفونت مجدد مصون نگه می دارند یا خیر. (برای اطلاعات بیشتر در مورد آنتی بادی ها، از جمله IgG ، IgM و IgA، مقاله ایمونوگلوبولین ها را بخوانید.)
نحوه ی جمع آوری نمونه به چه صورتی است؟
جهت کسب نتایج دقیق آزمایش کووید19، جمع آوری مناسب نمونه بسیار حائز اهمیت است.
• برای آزمایش RT-PCR: نمونه ترجیحی یک سواب از پشت بینی است. این سواب نازوفارنکس یا سواب NP نامیده می شود. برای جمع آوری نمونه، ابتدا سر به عقب متمایل شده و سپس یک سواب (شبیه گوش پاک کن ولی بلندتر) به آرامی حدود 2 اینچ از طریق یکی از سوراخ های بینی وارد می شود سپس چندین بار چرخانده شده و نهایتاً خارج می شود. این فرایند دردناک نیست اما ممکن است کمی ناخوشایند باشد زیرا ممکن است باعث اشک یا تحریک سرفه شود. طبق دستورالعمل مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های واگیر (CDC)، در صورتی که جمع آوری نمونه به وسیله ی سواب NP امکان پذیر نباشد، می توان از سایر نمونه های دستگاه تنفسی استفاده نمود که شامل نمونه ای از گلو و قسمت جلویی بینی (سوراخ بینی) است. گاهی اوقات نیز هر دو نمونه همزمان مورد آزمایش قرار می گیرند تا درصد خطا به حداقل برسد. در بعضی موارد خاص ممکن است نمونه ی بزاق فرد مورد آزمایش قرار بگیرد.
• برای آزمایش آنتی بادی: نمونه خون معمولاً از ورید بازویی یا نوک انگشت به دست می آید.

سوالات رایج

نحوه ی انجام آزمایش به چه صورتی است؟
آزمایش RT-PCR ممکن است برای تشخیص عفونت SARS-CoV-2 و کمک به اتخاد تصمیم در مورد اقدامات درمانی استفاده شود.

آزمایش آنتی بادی (سرولوژی) برای تعیین مواجه قبلی فرد با ویروس و تولید آنتی بادی های ضد آن استفاده می شود. (بعضی افرا ناقلین بدون علامت SARS-CoV-2 به حساب می آیند و ممکن است بدون بروز هیچ علامت بالینی، این آنتی بادی ها را تولید کنند) پزشکان ممکن است از آزمایش آنتی بادی برای ارزیابی میزان همه گیری فعلی استفاده کنند. توجه داشته باشید که آزمایش آنتی بادی آزمایش ارجح برای تشخیص عفونت های جدید نیست. ممکن است یک تا دو هفته طول بکشد تا آنتی بادی ها پس از اولین مواجه فرد با ویروس در بدن او تولید شوند، بنابراین آزمایش آنتی بادی نمی تواند عفونت را در مراحل اولیه تشخیص دهد.

چه زمانی این تست درخواست داده می شود؟

COVID-19 RT-PCR:

این آزمایش ممکن است در صورت بروز علائم بالینی عفونت SARS-CoV-2 از سوی پزشک معالج درخواست داده شود. خصوصاً اگر فرد به تازگی در تماس نزدیک با افراد مبتلا به ویروس قرار داشته یا در معرض ابتلا به این ویروس باشد.
با مشاهده علائم زیر پزشک معالج ممکن است به ابتلا فرد به Covid-19 مشکوک شود:
• تب
• سرفه
• آبریزش بینی
• تنگی نفس
• لرز
• بدن درد
• سردرد
• خستگی
• گلو درد
• از بین رفتن حس چشایی یا بویایی
• حالت تهوع، استفراغ
• اسهال

CDC مرتباً دستورالعمل های خود مبنی بر اولویت بندی افراد برای انجام آزمایش RT-PCR را مرتباً به روز می کند. اولویت های فعلی را می توانید در صفحه Evaluating and Testing Persons for Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) بخوانید.

با ادامه ی وضعیت فعلی، آزمایش RT-PCR ممکن است گسترش یابد. به عنوان مثال، ممکن است افراد به هر دلیلی به بیمارستان مراجعه کنند، غربالگری شوند. نتایج ب هدست آمده می تواند به تعیین ایزولاسیون (جداسازی) این افراد در طول مدت بستری در بیمارستان، کمک کننده باشد. همچنین ممکن است از این آزمایش برای غربالگری کادر درمانی استفاده شود.

آزمایش آنتی بادی (سرولوژی)

در صورتی که پزشک معالج بخواهد میزان آنتی بادی هایی که بدن فرد علیه SARS-CoV-2 ایجاد کرده است را ارزیابی نماید، این آزمایش را در خواست می کند. (حتی در صورت عدم وجود هیچ گونه علامت بالینی).

نتیجه این آزمایش چه چیزی را نشان می دهد؟

آزمایشات RT-PCR

• نتیجه ی مثبت PCR-RT به این معنی است که به احتمال زیاد فرد عفونت COVID-19 دارد و ناقل محسوب می شود. نتیجه این آزمایش نمی تواند زمان آلوده شدن یا شدت علائم تخمین بزند.
• نتیجه ی منفی PCR-RT به این معنی است که احتمالاً تا زمان انجام نمونه گیری فرد آلوده نشده است. با این حال، امکان ابتلا به عفونت وجود دارد. در صورت داشتن علائم تنفسی و منفی بودن تست covid19 امکان آلودگی با سایر پاتوژن های تنفسی مانند آنفولانزا وجود دارد. احتمال دیگری که مطرح می شود این است که ویروس SARS-CoV-2 به اندازه کافی در نمونه قابل شناسایی و موجود نیست که ممکن است به دلیل نمونه گیری نادرست یا قرار داشتن عفونت در مراحل اولیه باشد.

آزمایش آنتی بادی (سرولوژی)

• نتیجه ی مثبت آزمایش آنتی بادی به این معنی است که شما به SARS-CoV-2 آلوده شده اید و ممکن است به این علیه این ویروس شده باشید و دیگر هرگز مبتلا به کووید19 نشوید. با این حال، SARS-CoV-2 ویروس جدیدی است و هنوز ابهاماتی در مورد اینکه آیا عفونت قبلی موجب مصونیت بدن در برابر ابتلا مجدد به این ویروس می شود یا خیر، وجود دارد.
• نتیجه ی منفی آزمایش آنتی بادی به این معنی است که سیستم ایمنی بدن شما هنوز آنتی بادی علیه عفونت SARS-CoV-2تولید نکرده است و احتمالاً به معنای عدم آلودگی قبلی با SARS-CoV-2 می باشد. در صورتی که بدن در مراحل ابتدایی عفونت باشد، ممکن است نتیجه ی آزمایش آنتی بادی منفی گزارش شود. CDC زمان ایجاد آنتی بادی علیه SARS-CoV-2 را دو هفته اعلام کرده است. اما این زمان ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد.
در صورتی که با فرد مبتلا به کووید19 در تماس باشم و علائم بالینی هم داشته باسم، آیا باید قرنطینه شوم؟
حتی در صورت عدم بروز علائم بالینی، پزشکان توصیه می کنند اگر اخیرا در تماس با فرد مبتلا یا مشکوک به کووید19 بوده اید، به مدت 14 روز خود را قرنطینه کنید. همچنین در صورتی که تماس با فرد مبتلا نداشته اید اما علائم تنفسی و بالینی مشکوک به کووید 19 را بروز داده اید، باید به قرنطینه 14 روزه بروید.
در صورت آلوده شدن و عدم بروز علائم بالینی، آیا فرد ناقل محسوب می شود؟
بله. برخی از افرادی که به SARS-CoV-2 آلوده شده اند هیچ علائمی از خود نشان نمی دهند و ناقلین بدون علامت این ویروس هستند و می توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند. به همین دلیل قرنطینه سازی بعد از قرار گرفتن در معرض فردی آلوده به COVID-19 حتی در صورتی که شما هم علائم بالینی نداشته باشید بسیار مهم است.
آیا می توان تمام مراحل آزمایش کووید19 را در منزل انجام داد؟
در حال حاضر، تنها نمونه گیری در منزل قابل انجام است. نمونه ی جمع آوری شده باید به آزمایشگاه منتقل شود و تحت بررسی مولکولی یا سرولوژی قرار بگیرد.
آزمایش مولکولی (RT-PCR) برای کووید 19 چقدر دقیق و قابل اعتماد است؟
نباید این نکته را فراموش کرد که هیچ آزمایشی 100% دقیق نیست و همیشه ضریب خطای اندکی وجود دارد. با این حال در آزمایش RT-PCR برای ویروس کووید19، امکان نتیجه ی مثبت کاذب بسیار کم و نادر است. نتیجه ی منفی آزمایش مولکولی کوووید 19 نیز عدم آلودگی فرد تا زمان نمونه گیری را مشخص می کند و ممکن است به فرد پس از نمونه گیری آلوده به این ویروس شود.

آیا احتیاج به تکرار آزمایش کووید 19 دارم؟

اگر نتیجه ی آزمایش RT-PCR منفی باشد اما شما هنوز علائم بالینی و تنفسی دارید، ممکن است لازم باشد برای بار دوم آزمایش شوید. تصمیم گیری در این باره بر عهده ی پزشک معالج شماست. در صورت مثبت بودن نتیجه ی RT-PCR، امکان دارد پزشک معالج برای پایش وضعیت سلامت شما و اطمینان از این که دیگر ناقل محسوب نمی شوید چند هفته بعد از تست اول، درخواست نماید. پزشک معالج همچنین ممکن است با توجه به شرایط موجود در خواست آزمایشات تکمیلی یا بیشتری را نیز مطرح کند.

جوابدهی آزمایش کووید19 چه مدت زمانی طول می کشد؟

مدت جوابدهی تست کووید19 با توجه به شرایط و آزمایشگاه متفاوت خواهد بود. این زمان از 24 ساعت تا 10-5 روز کار متغیر خواهد بود.

در صورت مثبت بودن جواب آزمایش کووید19 چه اتفاقی می افتد؟

در صورت مثبت بودن آزمایش، باید یک سری اقدامات انجام دهید تا این بیماری را به اعضای خانواده و جامعه منتقل نکنید:
• در خانه بمانید، مگر این که نیازمند دریافت مراقبت های پزشکی باشید. از دیگران بخواهید به نیازهایی مانند خرید مواد غذایی رسیدگی کنند.
• با پزشک خود در تماس باشید و علائم خود را کنترل کنید. اگر علائم شما بدتر شد، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
• اگر مشکل تنفسی یا سایر علائم حاد این بیماری گریبان گیر شما شده است، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
• با اعضای خانواده هیچ تماسی نداشته باشید و در صورت امکان از سرویس بهداشتی جداگانه استفاده کنید.
• سرفه و عطسه را با دستمال یا آرنج خود بپوشانید. دستان خود را کاملاً با آب و صابون بشویید.
• اتاق ها و سطوح خانه باید مرتباً تمیز و ضد عفونی شوند. اتاقی که متخص فرد آلوده است باید هر روز استریل و ضدعفونی شود. (به منابع CDC در مورد تمیز کردن و ضد عفونی کردن خانه مراجعه کنید.)
• قبل از مراجعه به مطب پزشک، طی تماس تلفنی آلودگی خود به ویروس SARS-CoV-2 را اعلام نمایید، تا اقدامات لازم را مبذول دارند.
اگر آزمایش RT-PCR من مثبت شده باشد، آیا اعضای خانواده ام هم باید آزمایش شوند؟
در صورتی که اعضای خانواده جزو گروه پرخطر ابتلا به کووید 19 باشند و ابتلا به این ویروس برای آن ها در بر دارنده ی پیامد های حادی است یا یکی از آن ها علائم بالینی ابتلا به این ویروس را نشان می دهد، باید تحت این آزمایش قرار بگیرند.

آزمایش آنتی ژن کووید19 چیست؟

آزمایش آنتی ژن SARS-CoV-2 پروتئین های سطحی این ویروس را در نمونه های تنفسی تشخیص می دهد. مزایای اصلی آزمایش های آنتی ژن این است که نتیجه در عرض چند دقیقه قابل رویت است، انجام آن ها ساده تر از آزمایش های RT-PCR است و گاهی اوقات می توانند حتی در مطب پزشک هم انجام شوند. با این حال، آزمایش آنتی ژن حساسیت تست RT-PCR را ندارد و ممکن است نتایج منفی کاذب بیشتری نسبت به آژمایش مولکولی داشته باشد. آزمایش آنتی ژن COVID-19 اخیراً مجوز استفاده اضطراری از سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) را دریافت کرده است اما هنوز قابل استفاده برای عموم مردم نیست.

COVID-19 چگونه درمان می شود؟

هیچ درمانی ضد ویروسی برای COVID-19 در دسترس نیست. درمان عمدتاً برای کمک به تسکین علائم تجویز می شود و ممکن است شامل مسکن ها، مانند استامینوفن، استراحت و نوشیدن مایعات کافی برای هیدراته ماندن بدن باشد. این بیماری در مراحل حاد ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد. اگر علائم حاد مانند تنگی نفس پیدا کردید، بلافاصله به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

محققان در حال بررسی گزینه های درمانی دیگر از جمله استفاده از داروهای ضد ویروسی که برای سایر بیماری های ویروسی مورد استفاده قرار می گیرند و همچنین پلاسما درمانی هستند. در روش پلاسما درمانی، پلاسمای خون فردی که از عفونت SARS-CoV-2 بهبود یافته است به فرد بیمار تزریق می شود تا بدن او آنتی بادی های ضد ویروس را تولید کرده و سریع تر بهبود یابد.
واکسن کووید19 چه زمانی در دسترس خواهد بود؟
در حال حاضر هیچ واکسنی برای COVID-19 وجود ندارد. با این حال، چندین واکسن وارد آزمایشات بالینی شده اند. حتی اگر تولید واکسن کوید19 زودتر از شرایط معمول انجام شود، واکسن به مدت 12 تا 18 ماه تا توزیع گسترده آماده نخواهد بود.

 

تهیه و تنظیم توسط تیم تحقیق و توسعه (R&D) آزمایشگاه آبتین

مجید گلشن فرد، الهه براتی پورفرد