لطفا صبر کنید ...
لطفا صبر کنید ...
اسامی دیگر: Drug Screen, Drug Test, Urine Drug Testing, Substance Abuse Testing, Toxicology Screen, Tox Screen, Sports Doping Tests
نام رسمی: Drugs of Abuse Screen
• غربالگری سوء مصرف مواد مخدر
• نظارت بر شخصی که سوء مصرف مواد مخدر داشته باشد
• نظارت بر عدم تداخل با داروهای تجویز شده
• تشخیص و ارزیابی مسمومیت با دارو یا مصرف بیش از حد آن
نمونه خون سیاهرگی از ورید بازویی، نمونه ادرار، مو، بزاق یا عرق بدن
مصرف برخی دارو ها ممکن است باعث تداخل در نتیجه ی آزمایش و مثبت شدن غربالگری شوند. قبل از انجام نمونه گیری در مورد تمام داروهای مصرفی تان با پزشک معالج مشورت کنید.
آزمایش سوءمصرف مواد مخدر برای تشخیص مواد مخدر با نمونه ی ادرار، خون، بزاق، مو یا عرق بدن قابل انجام است. این آزمایش، عناصری که به طور طبیعی در بدن یافت نمی شوند (به استثنای برخی هورمون ها و استروئیدها در تست های ورزشی) را اندازه گیری می کند.
آزمایش سوء مصرف مواد مخدر معمولاً شامل یک آزمایش غربالگری اولیه است که به دنبال آن آزمایش دوم نیز انجام می شود تا وجود موارد مشکوک را تأیید کند. اکثر آزمایشگاه ها از کیت های غربالگری ادرار که برای “سوء مصرف مواد مخدر اصلی” تهیه و بهینه سازی شده اند، استفاده می کنند.
برای اکثر موارد این آزمایش، آزمایشگاه ها نتایج غربالگری اولیه را با یک الگوی از پیش تعیین شده مقایسه می کنند. مقادیر کم تر الگو به صورت نتایج منفی و مقادیر بیش تر از الگو، به صورت نتایج مثبت تلقی خواهند شد. علاوه بر این، آزمایشگاه ها ممکن است آزمایش هایی را برای شناسایی عوامل تداخل گر (adulterants) نیز انجام دهند. این اتفاق ممکن است در صورت رقیق کردن نمونه ادرار رخ دهد.
هر کلاس از مواد مخدر ممکن است حاوی مواد شیمیایی مشابه باشد. برخی مواد قانونی که از نظر شیمیایی به مواد غیرقانونی شباهت دارند می توانند نتیجه غربالگری مثبتی داشته باشند. آزمایش های غربالگری که برای یک یا چند کلاس از داروها مثبت باشند، غالباً با آزمایش ثانویه تأیید می شوند. در آزمایش ثانویه، عناصر موجود را با استفاده از روش هایی با حساسیت و ویژگی بسیار بالا، مانند کروماتوگرافی گازی/ طیف سنجی جرمی (GC/MS) یا کروماتوگرافی مایع- طیف سنجی جرمی (LC-MS / MS) اندازه گیری می کنند.
برخی از کلاس های دارویی که اغلب مورد آزمایش قرار می گیرند در جدول زیر آمده است:
موادی که به کلاس های تعریف شده شباهت ندارند، حتی در صورت وجود نیز قادر به ایجاد نتایج منفی هستند. ممکن است تشخیص برخی از داروها با روش های استاندارد دشوار باشد. یا به این دلیل که آزمایشی برای تشخیص دارو تنظیم نشده است، مانند متیلن دیوکسی-متامفتامین (MDMA، که با نام اکستازی یا مولی نیز شناخته می شود)، فنتانیل، متادون، اکسی کدون (اکسی کنتین)، مپردرین یا بوپرنورفین یا به دلیل این که این دارو به اندازه کافی در بدن باقی نمی ماند که بتوان آن را تشخیص داد، مانند گاما-هیدروکسی بوتیرات (GHB).
برای تست های ورزشی هورمون ها و استروئیدها، معمولاً هر آزمایش مخصوص یک ماده واحد است و ممکن است نتایج به صورت کمی (عددی) گزارش شوند. ورزشکاران، به ویژه در سطح ملی و بین المللی، برای عدم مصرف داروهای غیرمجاز مورد آزمایش قرار می گیرند و علاوه بر این، استفاده از هر یک از موارد لیست بلند بالای “تقویت کننده های عملکرد” برای این افراد ممنوع است.
آزمایشات سوءمصرف مواد مخدر معمولاً برای دلایل قانونی یا پزشکی، مدارک مورد نیاز برای استخدام برخی مراکز، بخشی از یک برنامه تست ورزشی یا عدم تداخل دارویی انجام می شوند.
برخی از داروها می توانند با عملکرد یا متابولیسم سایر داروها تداخل داشته یا اثر محرک داشته باشند، مانند مصرف دو دارویی که به طور هم زمان سیستم اعصاب مرکزی (CNS) را سرکوب می کنند. داروها همچنین ممکن است اثرات رقابتی داشته باشند، یعنی در حالی که یک دارو CNS را تحت فشار قرار می دهد و داروی دیگر سبب تحریک آن می شود.
نحوه ی جمع آوری نمونه برای انجام آزمایش به چه صورتی است؟
برای انجام آزمایش سوء مصرف مواد مخدر، نمونه ادرار بیشترین کاربرد را دارد. همچنین از نمونه های مو، بزاق، خون و عرق بدن نیز بدین منظور استفاده می شود اما هیچ یک جایگزین آزمایش ادرار نیست.
ادرار و بزاق در ظروف تمیز جمع آوری می شوند. نمونه خون از ورید بازویی بدست می آید. ، از موهای نزدیک به پوست سر نیز برای جمع آوری نمونه مو، استفاده می شود. با قرار دادن پچ مخصوص بر مدتی مشخص روی پوست، می توان از عر قبدن نمونه برداری انجام داد.
آیا برای اطمینان از کیفیت نمونه، اقدامات خاصی مورد نیاز است؟
برخی از داروهای بدون نسخه و غیر تجویزی ممکن است نتیجه باعث مثبت شدن نتیجه ی غربالگری شوند. نمونه هایی از نتایج غربالگری مثبت کاذب: اسپری بینی Vicks می تواند اشتباهاً بجای آمفتامین ها مثبت کاذب ایجاد کند. تخم خشخاش نیز می تواند برای تریاک مثبت کاذب ایجاد کند. قبل از انجام آزمایش، باید داروهای مصرفی خود را اعلام کنید تا نتایج آزمایش شما به درستی تفسیر شوند.
از آزمایش سوء مصرف مواد مخدر برای غربالگری و تائید وجود مواد مخدر در نمونه های ادرار، خون، مو، بزاق و عرق بدن استفاده می شود. این آزمایش به منظور دریافت خدمات مناسب درمانی یا غربالگری و پایش داروهای غیر مجاز انجام می شود.
برخی از داروهای متداول این غربالگری، عبارتند از:
لیست جامع تری از کلاس های مواد مخدر در ذیل آمده است:
آزمایش سوء مصرف مواد مخدر برای موارد زیر قابل استفاده است:
غربالگری پزشکی
در این موارد تمرکز برای تشخیص دارو یا ترکیبی از داروهای مصرفی اشخاص برای برنامه ریزی اقدامات درمانی مناسب است. تأثیر کلی دارو در افراد به واکنش بدن به ماده، مقدار و ترکیب مصرف شده و زمان مصرف آن بستگی دارد. به عنوان مثال، MDMA (همچنین با نام Ecstasy یا Molly نیز شناخته می شود) در ابتدا محرکی با اثرات روانگردان است اما بعداً باعث سرکوب سیستم اعصاب مرکزی (CNS) می شود. در بسیاری موارد، داروها با اتانول (الکل) ترکیب شده و یا مصرف می شوند. اگر کسی در این مدت اتانول بنوشد، در معرض دو نوع محرک CNS قرار می گیرد که ترکیبی بالقوه خطرناک است.
در صورتی که پزشک معالج یکی از عوامل زیر مشاهده کند، ممکن درخواست بررسی سوءمصرف مواد مخدر را مطرح نماید:
اطلاعات مورد نیاز دادگاه
آزمایش سوء مصرف مواد مخدر برای اهداف قانونی در درجه اول با هدف تشخیص مواد مخدر غیر مجاز انجام می شود. مراحل جمع آوری نمونه برای این نوع آزمایش ها به طور جدی کنترل و مستند سازی شده است تا بتواند “زنجیره ای از حضانت” قانونی را حفظ کند. نمونه در حضور خود اهدا کننده مهر و موم شده و کارشناس آزمایشگاهی که آزمایش در آنجا انجام شده است موظف است امضا و دلیل نمونه گیری را ارائه دهد. بنابراین تمام مراحل این آزمایش کاملاً مستند سازی می شود.
نمونه هایی از غربالگری سوء مصرف مواد مخدر برای مراجع قانونی به شرح زیر است:
آزمایش مواد مخدر جهت اشتغال به کار
این ازمایش ممکن است قبل از استخدام از طرف کارفرما برای پایش کارمندان درخواست داده شود. در ایالات متحده آزمایش سوء مصرف مواد مخدر قبل از اشتغال به کار، امری عادی است و در بعضی از مشاغل که کارمندان وزارت حمل و نقل ایالات متحده، کارمندان ارتش و فدرال را درگیر می کند کاملاً ضروری است.
غربالگری ورزشکاران
تمرکز اصلی این غربالگری روی دوپینگ، استفاده از داروها و/ یا مکمل های ورزشی برای تقویت رشد ماهیچه ها و/یا بهبود قدرت و استقامت است. در سطح غیر حرفه ای، تست های ورزشی ممکن است محدود باشند، اما در سطح ملی و بین المللی این آزمایشات بسیار سازمان یافته شده هستند.
مصرف بیشتر ترکیبات مد نظر WADA (آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ) حتی با دوز بسیار پایین نیز ممنوع است، در حالی که بعضی مواد مانند کافئین فقط در صورت مصرف مقادیر زیاد ممنوع هستند. برخی از مواد مانند استروئیدهای آنابولیک (تستوسترون) و هورمون های پپتیدی مانند اریتروپویتین (erythropoietin)، هورمون رشد و فاکتور رشد شبه انسولین 1 (insulin-like growth factor-1) ممنوع هستند. اما اندازه گیری آن ها دشوار است زیرا بدن نیز به طور طبیعی آن ها را تولید می کند. روش های آزمایشگاهی باید بتوانند بین ترکیبات endogenous یا درون زا (تولید شده توسط بدن ورزشکار) و ترکیبات مکمل تفاوت قائل شوند.
غربالگری شامل مولفه هایی مانند مواد محرک، مواد مخدر، مواد آنابولیک و هورمون های پپتیدی است. WADA استفاده از مسدود کننده های بتا (beta blockers) را در تیراندازی با کمان، گلف، تیراندازی، اسکی آزاد و اسنوبورد ممنوع کرده است. زیرا باعث کاهش فشار خون و ضربان قلب می شوند و خاصیت آرام بخش دارند که می تواندباعث تقویت تعادل و استحکام دست ها شود.
نظارت بر استفاده از داروهای مسکن
نمونه مورد استفاده در این غربالگری معمولاً ادرار است. افرادی که دچار درد مزمن هستند معمولا با 2 هدف تحت این غربالگری قرار می گیرند:
نمونه ادرار مورد آزمایش از نظر وزن مخصوص، درجه حرارت زمان جمع آوری نمونه، pH و غلظت کراتینین بررسی می شود.
این آزمایشات قبل از اسخدام برخی از مشاغل، متقاضیان دریافت بیمه، به دستور مراجع قضایی یا غربالگری ورزشکاران حرفه ای از سوی پزشک، کارفرما، شخص حقوقی یا سازمان ورزشی درخواست داده می شوند.
در زیر بعضی از علائم بالینی که ظن سوء مصرف مواد مخدر را بر می انگیزد فهرست شده است:
• مردمک چشم متسع شده وگشاد یا کوچک
• خواب آلودگی
• تکلم آهسته
• سراسیمگی یا آشفتگی
• حالت تهوع
• اختلال تنفس
• هذیان
• تشنج
• تغییر در فشار خون یا ضربان قلب
غربالگری اولیه مثبت به معنای این است که ممکن است فرد مورد آزمایش، ماده ای را در بدن خود داشته باشد که در یکی از کلاس های مواد مخدر قرار بگیرد و میزان آن بالاتر از حد طبیعی باشد. اگر آزمایش ثانویه نتیجه مثبت را تأیید کند، بدان معنی است که شخص واقعاً این دارو را مصرف کرده است.
یکی از چالش های این غربالگری تعیین زمان یا مقدار این مواد است. زیرا همانند متابولیسم، غلظت بسیاری از مواد مخدر نیز متفاوت است.
در صورتی که در آزمایش این مواد هیچ مقادیری از آن ها یافت نشود، نتایج معمولاً به صورت “شناسایی نشده” not detected/none detected گزارش می شوند.
نتیجه ی “منفی” لزوماً به معنای عدم مصرف مواد مخدر نیست. ممکن است مقادیر مصرف شده توسط بدن متابولیزه شده و از بین رفته باشند یا آن روش خاص آزمایش قادر به شناسایی مواد مخدر در نمونه نبوده باشد.
برخی از کلاس های دارویی که اغلب مورد آزمایش قرار می گیرند در جدول زیر آمده است:
| کلاس دارو | نمونه هایی از داروهایی خاص که هنگام تأیید، شناسایی شده اند |
|---|---|
| آمفتامین ها Barbiturates |
متافمتامین، آمفتامین Methamphetamine, amphetamine |
| باربیتورات ها Barbiturates |
فنوباربیتال، سکوباربیتال، پنتوباربیتال، بوتالبیتال، آموباربیتال Phenobarbital, secobarbital, pentobarbital, butalbital, amobarbital |
| بنزودیازپین ها Benzodiazepines |
دیازپام، لورازپام، اگزازپام، تمازپام، آلپرازولام Diazepam, lorazepam, oxazepam, temazepam, alprazolam |
| کانابینوئیدها Cannibinoids |
ماری جوانا Marijuana |
| کوکائین Cocaine |
کوکائین و/ یا متابولیت آن (بنزوآلئونین) Cocaine and/or its metabolite (benzoylecognine) |
| متادون Methadone |
متادون، متابولیت متادون (EDDP) Methadone, methadone metabolite (EDDP) |
| تریاک Opiates |
کدئین، مورفین، متابولیت هروئین، اکسی کدون، اکسی مورفون، هیدروکودون، هیدرومورفون Codeine, morphine, metabolite of heroin, oxycodone, oxymorphone, hydrocodone, hydromorphone |
| فنسیکلیدین Phencyclidine |
پی سی پی PCP |
تهیه و تنظیم توسط تیم تحقیق و توسعه (R&D) آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین
مجید گلشن فرد، الهه براتی پورفرد
آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین با رویکرد تخصصی در زمینه بیماری های نازایی، ناباروری و سرطان، در راستای احترام به مراجعه کنندگان در خصوص انجام آزمایشات تخصصی تاسیس شده است.
ما در این مجموعه با بهره گیری از کادر مجرب و استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی به روز، طبق آخرین استاندارد های آزمایشگاهی مورد تایید اروپا و آمریکا و با استفاده از کیت های تخصصی انجام آزمایشات که تماماً مربوط به شرکت های تولید کننده خارجی می باشد، آزمایشات مراجعه کنندگان محترم را انجام می دهیم.
