لطفا صبر کنید ...
اسامی دیگر: ALT, Serum Glutamic-Pyruvic Transaminase, SGPT, GPT, Alanine Transaminase
نمونه خون سیاهرگی از ورید بازویی
خیر. احتیاج به ناشتایی ندارد.
آنزیم آلانین آمینوترانسفراز (ALT) بیشتر در سلول های کبد و کلیه و به مقدار بسیار کمتری نیز در قلب و ماهیچه ها یافت می شود. به طور معمول، سطح ALT در خون پایین است، اما وقتی کبد آسیب می بیند، ALT در خون آزاد شده و سطح آن افزایش می یابد. این آزمایش میزان ALT در خون را اندازه گیری می کند و برای تشخیص زود هنگام بیماری کبد مفید است.
آلانین آمینوترانسفراز (ALT) باعث تبدیل آلانین (نوعی اسید آمینه) به پیروات (عاملی مهم در تولید انرژی سلول) می شود. در افراد سالم، میزان ALT کم است. در صورتی که کبد آسیب دیده باشد، معمولا قبل از بروز علائم بارز آسیب کبدی مثل زردی (یرقان)، ALT در خون رها می شود.
کبد در یک چهارم فوقانی حفره شکمی و دقیقاً زیر دیافراگم قرار دارد. این اندام حیاتی در بسیاری از عملکردهای مهم نقش دارد. کبد به هضم مواد غذایی کمک و با ساخت صفرا باعث هضم چربی می شود. همچنین بسیاری از پروتئین های مهم مانند فاکتورهای انعقادی خون و آلبومین را تولید می کند. این ارگان مهم، مواد بالقوه سمی را به انواع بی ضرر تجزیه می کند تا بدن بتواند از آن ها را از بین ببرد یا استفاده کند
عوامل متعددی باعث آسیب کبدی و در نتیجه افزایش ALT می شوند. این آزمایش برای تشخیص آسیب کبدی به دلیل هپاتیت (التهاب کبد) یا مصرف دارو و سایر مواد سمی مفید است.
ALT معمولاً همراه با آنزیم کبدی دیگری به نام آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) بررسی می شود. اغلب اوقات، در صورت آسیب به کبد، ALT و AST همزمان افزایش می یابند. اگرچه ALT برای کبد فاکتور مهم تری است و در برخی موارد ممکن است فقط یکی از این دو مولفه افزایش یابند. از نسبت AST/ALT برای کمک به تمایز دلایل مختلف و شدت آسیب کبدی و همچنین تمایز آسیب کبدی از آسیب قلبی یا عضلانی استفاده می شود.
آزمایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT) به طور معمول برای تشخیص آسیب کبدی استفاده می شود.ALT اغلب به همراه آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) به عنوان بخشی از پانل کبدی یا پانل جامع متابولیک (CMP)برای غربالگری و/یا کمک به تشخیص بیماری های کبد، ارزیابی می شود.
AST و ALT مهم ترین آزمایشات تشخیص آسیب کبدی هستند، اگرچه ALT نسبت به AST ارجحیت دارد. بعضی مواقع AST مستقیماً با ALT مقایسه و نسبت AST / ALT محاسبه می شود. این نسبت ممکن است برای تمایز بین علل مختلف آسیب کبدی و در تشخیص آسیب های قلبی یا عضلانی مورد استفاده قرار گیرد.
برای تشخیص بیماری کبدی، مقادیر ALT معمولاً با نتایج آزمایشات دیگری مانند آلکالین فسفاتاز (ALP)، گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT)، توتال پروتئین، نسبت آلبومین به گلوبولین (نسبت A / G) و بیلی روبین بررسی و مقایسه می شود.
ALT اغلب برای پایش اثر بخشی درمان بیماری های کبدی، به تنهایی یا همراه با آزمایشات دیگری، ارزیابی می شود.
مقادیر کم ALT طبیعی است. بیماری های کبدی شایع ترین علل بالا رفتن آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز هستند.
مقادیر بسیار بالای ALT (بیش از 10 برابر حالت طبیعی) معمولاً به دلیل عفونت حاد هپاتیت ویروسی اتفاق می افتد. در هپاتیت حاد، سطح ALT معمولاً حدود 1 تا 2 ماه افزایش می یابد. اما بازگشت به حالت عادی ممکن است 3 تا 6 ماه طول بکشد. همچنین ممکن است سطح ALT به دلیل قرار گرفتن در معرض داروها یا سایر مواد سمی برای کبد که باعث کاهش ورود جریان خون به کبد می شود، به میزان قابل توجهی بالا رود (گاهی اوقات بیش از 100 برابر حالت طبیعی).
سطح ALT در هپاتیت مزمن معمولاً بالا نیست و غالباً کمتر از 4 برابر حالت طبیعی است. در این حالت، سطح ALT اغلب بین نرمال و متوسط در نوسان است، بنابراین برای بررسی الگوی موجود آزمایش مرتباً تکرار می شود. از دیگر علل افزایش ALT می توان به انسداد مجاری صفراوی، سیروز (معمولاً نتیجه هپاتیت مزمن یا انسداد مجاری صفراوی)، مشکلات قلبی، سوء مصرف الکل و تومورهای کبدی اشاره کرد.
آزمایش ALT اغلب همراه با AST یا به عنوان بخشی از پانل کبدی انجام می شود.
در انواع خاصی از بیماری های کبدی، سطح ALT بالاتر از AST و نسبت AST / ALT پایین خواهد بود (کمتر از 1). البته استثناعاتی نیز وجود دارند؛ نسبت AST / ALT معمولاً در هپاتیت های الکلی (التهاب کبد به دلیل مصرف الکل)، سیروز و ضایعات قلبی یا عضلانی بیشتر از 1 است و ممکن است یک یا دو روز بعد از شروع هپاتیت حاد بیشتر 1 باشد.
مقادیر کم ALT طبیعی است. بیماری های کبدی شایع ترین علل بالا رفتن آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز هستند.
مقادیر بسیار بالای ALT (بیش از 10 برابر حالت طبیعی) معمولاً به دلیل عفونت حاد هپاتیت ویروسی اتفاق می افتد. در هپاتیت حاد، سطح ALT معمولاً حدود 1 تا 2 ماه افزایش می یابد. اما بازگشت به حالت عادی ممکن است 3 تا 6 ماه طول بکشد. همچنین ممکن است سطح ALT به دلیل قرار گرفتن در معرض داروها یا سایر مواد سمی برای کبد که باعث کاهش ورود جریان خون به کبد می شود، به میزان قابل توجهی بالا رود (گاهی اوقات بیش از 100 برابر حالت طبیعی).
سطح ALT در هپاتیت مزمن معمولاً بالا نیست و غالباً کمتر از 4 برابر حالت طبیعی است. در این حالت، سطح ALT اغلب بین نرمال و متوسط در نوسان است، بنابراین برای بررسی الگوی موجود آزمایش مرتباً تکرار می شود. از دیگر علل افزایش ALT می توان به انسداد مجاری صفراوی، سیروز (معمولاً نتیجه هپاتیت مزمن یا انسداد مجاری صفراوی)، مشکلات قلبی، سوء مصرف الکل و تومورهای کبدی اشاره کرد.
آزمایش ALT اغلب همراه با AST یا به عنوان بخشی از پانل کبدی انجام می شود.
در انواع خاصی از بیماری های کبدی، سطح ALT بالاتر از AST و نسبت AST / ALT پایین خواهد بود (کمتر از 1). البته استثناعاتی نیز وجود دارند؛ نسبت AST / ALT معمولاً در هپاتیت های الکلی (التهاب کبد به دلیل مصرف الکل)، سیروز و ضایعات قلبی یا عضلانی بیشتر از 1 است و ممکن است یک یا دو روز بعد از شروع هپاتیت حاد بیشتر 1 باشد.
گاهی اوقات، تزریق دارو به بافت عضلانی یا ورزش شدید موجب افزایش سطح ALT می شود.
دارو های بسیاری موجب آسیب کبدی و در نتیجه افزایش سطح ALT می شوند (در درصد بسیار کمی از مصرف کنندگان). این مسئله هم در مورد داروهای تجویزی و هم در مورد برخی محصولات بهداشتی “طبیعی” صادق است. حتماً کلیه داروها و/یا مکمل های درمانی مصرفی خود را به پزشک معالج اطلاع دهید.
ALT نسبت به AST برای کبد خاص تر است و به همین دلیل کم تر تحت تأثیر شرایط محیطی قرار می گیرد. با این وجود، آسیب به اندام هایی غیر از کبد، مانند قلب و عضله اسکلتی، می تواند باعث افزایش ALT شود. به عنوان مثال، ممکن است با صدمات عضلات اسکلتی یا حملات قلبی، افزایش اندکی در سطح این آنزیم مشاهده شود.
بعد از معاینه کامل فیزیکی و ارزیابی تاریخچه پزشکی فرد، آزمایشات دیگری نیز وجود دارد که بسته به نوع آسیب کبدی، ممکن است انجام شوند. برخی از این موارد عبارتند از:
• آزمایش هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C
• تست قرار گیری در معرض داروها و سایر مواد سمی برای کبد
• بررسی سطح اتانول (Ethanol level)
• بررسی سطح سرمی مس (Serum copper) و سرولوپلاسمین (ceruloplasmin) برای بیماری ویلسون
• آزمایشات آهن و آزمایش های ژنتیکی برای هموکروماتوز (hemochromatosis) ارثی
• بیوپسی کبد ممکن است برای تعیین علت آسیب کبدی و ارزیابی میزان آسیب کبد انجام شود.
تهیه و تنظیم توسط تیم تحقیق و توسعه (R&D) آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین
مجید گلشن فرد، الهه براتی پورفرد