لطفا صبر کنید ...



A

Acetaminophen

استامینوفن

در یک نگاه

چرا این آزمایش انجام می شود؟


• برای تعیین overdose و تجویز antidote در صورت نیاز
• برای تعیین خطر آسیب کبد و کمک به پایش اثربخشی درمان antidote


چه زمانی این آزمایش انجام می شود ؟


• در صورتی که شک به مصرف بیش از حد استامینوفن یا وجود علائم بالینی حاکی از مسمومیت مانند حالت تهوع و درد شکم
• برای زیر نظر قرار دادن بیماری که over dose استامینوفن داشته هر 6-4 ساعت یک بار می توان این تست را انجام داد.


نمونه مناسب برای انجام این آزمایش چیست؟


نمونه خون سیاهرگی از ورید بازویی


برای انجام تست رعایت شرایط خاصی لازم است؟


خیر. احتیاج به ناشتایی ندارد.



چه چیزی آزمایش می‌شود؟

استامینوفن از رایج ترین دارو های مسکن (analgesics) و تب بر (antipyretics) در دسترس است. این دارو عموماً بی خطر تلقی می شود. اما شایع ترین علت ابتلا به هپاتیت سمی در اروپا و آمریکای شمالی و یکی از شایع ترین مسمومیت ها به دلیل over dose عمدی یا سهوی نیز به حساب می آید.
پس از مصرف، مانند بسیاری از داروهایی دیگر، استامینوفن در کبد به مواد بی ضرر پردازش شده و از طریق ادرار از بدن خارج می شود. با این حال، حدود 5 تا 10٪ از استامینوفن جذب شده به یک محصول سمی با واکنش بسیار بالا تبدیل می شود. خوشبختانه، کبد با تولید آنتی اکسیدان “گلوتاتیون” و اتصالش به این محصول جانبی، اثرات سمی آن را به حداقل می رساند. هنگامی که مقدار زیادی استامینوفن مصرف یا در یک بازه زمانی طولانی دوز بالایی از وارد بدن شود، کبد دیگر نمی تواند به میزان مورد نیاز و مکفی گلوتاتیون محافظ تولید کند. در نتیجه، محصول جانبی سمی در کبد ایجاد شده و در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است آسیب شدید کبدی به وجود آید.
به همین دلیل، در صورت مصرف بی رویه، استامینوفن می تواند مضر یا حتی کشنده باشد. کودکان بیش ترین گروه آسیب پذیر هستند. اکثر افراد از این واقعیت آگاه نیستند که استامینوفن در ترکیب بسیاری از دارو ها مانند داروهای انفولانزا و سرماخوردگی وجود دارد. در صورت مصرف هم زمان این دارو ها، ممکن است میزان استامینوفن از حد مجاز فراتر رود.
استامینوفن به صورت قرص، کپسول و شربت عرضه می شود.
• برای بزرگسالان، حداکثر دوز مجاز روزانه استامینوفن 4000 میلی گرم (میلی گرم) است. مصرف بیش از 4000 میلی گرم در یک دوره 24 ساعته، over dose تلقی می شود، مصرف بیش از 7000 میلی گرم در صورت عدم درمان مناسب، بسیار خطرناک است.
• برای کودکان، حداکثر دوز مجاز روزانه به سن و وزن آن ها بستگی دارد. برای اطلاعات بیشتر به این مقاله مراجعه کنید: Acetaminophen and children: Why dose matters
در صورتی که به over dose استامینوفن مشکوک هستید، توصیه می شود فرد را به اورژانس ببرید. در صورتی که پزشک over dose استامینوفن را تشخیص دهد، درمان ممکن است شامل یک antidote مانند N-acetylcysteine (NAC) باشد که در به حداقل رساندن آسیب کبدی معمولاً موثر است، به خصوص اگر در طی 8 تا 12 ساعت پس از اور دوز تجویز شود. با این که بهترین عملکرد NAC در این بازه ی زمانی است بعد از 12 ساعت نیز قابل قبول است.


سوالات متداول

  • نحوه ی انجام آزمایش به چه صورتی است؟
  • چه زمانی این تست درخواست داده می شود؟
  • نتیجه این آزمایش چه چیزی را نشان می دهد؟
  • آیا نکته ی مهم دیگری برای دانستن وجود دارد؟
  • در صورتی که استامینوفن به مقدار مناسبی مصرف شود آیا بازهم خطرناک است؟
  • درمان اور دوز استامینوفن چیست؟
  • علاوه بر بررسی مقدار استامینوفن، چه آزمایشات دیگری ممکن است انجام شود؟
نحوه ی انجام آزمایش به چه صورتی است؟

از تست استامینوفن برای اندازه گیری سطح این دارو در خون و برای تشخیص over dose، ارزیابی خطر آسیب کبدی و کمک به تصمیم گیری درباره ی روش درمانی استفاده می شود. تشخیص سریع و درمان به موقع برای گرفتن نتیجه مثبت مهم است.

چه زمانی این تست درخواست داده می شود؟

پزشکان معمولاً این تست را 4 ساعت پس از مصرف استامینوفن یا هر 6-4 ساعت یک بار برای پایش overdose درخواست می دهند. نمونه گیری خیلی زود و بلافاصله پس از مصرف استامینوفن، ممکن است منجر به ایجاد نتایج کاذب گردد.
این آزمایش ممکن است با بروز علائم بالینی 3-2 ساعت پس از اور دوز یا 12 ساعت پس از آن انجام شود. برخی از این علائم عبارتند از:
• حالت تهوع، استفراغ، اسهال
• از دست دادن اشتها
• درد شکم یا گرفتگی شکم
• تحریک پذیری
• تعریق
در صورت عدم درمان، سمیت می تواند طی 3 تا 4 روز پیشرفت کند و منجر به زردی، نارسایی کبد و کلیه، تشنج، اغما و مرگ شود. اگر تا 8 ساعت پس از over dose درمان مناسب انجام شود، احتمال بهبودی بسیار زیاد است.
کودکانی که مقادیر بالای شربت استامینوفن مصرف کرده اند باید ظرف 2 ساعت تحت درمان قرار بگیرند زیرا استامینوفن با این فرم جذب سریع تری دارد.

نتیجه این آزمایش چه چیزی را نشان می دهد؟

در جدول زیر برخی از نتایج این آزمایش فهرست شده است:

تفسیر نتیجه آزمایش استامینوفن

سطوح مورد بحث در بالا به طور معمول در مورد مصرف یک مقدار سمی دارو اعمال می شود. اما، پزشک معالج ممکن است برای بررسی آسیب کبدی از تست های استامینوفن و آنزیم های کبدی به همراه بررسی علائم بالینی استفاده نماید.

آیا نکته ی مهم دیگری برای دانستن وجود دارد؟

استامینوفن رایج ترین داروی مورد استفاده در ایالات متحده است. از جمله داروهای بدون نسخه برای سرماخوردگی و آنفولانزا، آلرژی و بی خوابی به حساب می آید. مصرف کنندگان می توانند بسیاری از محصولات حاوی استامینوفن را بدون نسخه خریداری کنند. مصرف سهوی مقادیر بیش از حد این دارو ممکن است به دلیل مصرف هم زمان چندین داروی حاوی استامینوفن اتفاق افتد. به خصوص در افراد مبتلا به بیماری های کبدی و معتادان به الکل، باید دوز مجاز استامینوفن به دقت مورد توجه قرار بگیرد.
در صورتی که روزانه بیش تر از 3 واحد نوشیدنی الکلی مصرف می کنید، در مورد استفاده از استامینوفن باید به پزشک خود مشورت کنید. در صورتی که 2-1 دوز استامینوفن مصرف می کنید از نوشیدن الکل بپرهیزید زیرا احتمال آسیب کبدی در این موارد افزایش می یابد.
بسیار مهم است که در مورد تمام داروهای مصرفی تان با پزشک، دندان پزشک و سایر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی مشورت کنید تا از over dose سهوی ترکیبات دارویی جلوگیری شود.

در صورتی که استامینوفن به مقدار مناسبی مصرف شود آیا بازهم خطرناک است؟

در صورت مصرف دوز صحیح، استامینوفن یکی از ایمن ترین و مؤثرترین داروهای شناخته شده است.
کودکان زیر 6 سال، بیشتر از سایرین در معرض overdose سهوی هستند. با این حال شیوع این موارد بسیار کم تر over dose بزرگسالان است. مرگ ناشی از استامینوفن فقط در صورت ترکیب چند دارو اتفاق می افتد.

درمان اور دوز استامینوفن چیست؟

هرکسی که علائم مسمومیت با استامینوفن را نشان می دهد، باید به اورژانس منتقل شود. اگر مشخص شود که اور دوز اتفاق افتاده است، ممکن است پادزهر (N-استیل سیستئین یا NAC) تجویز شود که اگر در 8 ساعت اول اور دور مصرف شود، مؤثر خواهد بود. همچنین ممکن است داروهای دیگری برای بهبود علائم بالینی تجویز شود.
در صورتی که بعد از 4 ساعت از مسمومیت، وجود دارو در معده محتمل باشد، ممکن است به بیمار “شارکول” فعال شده داده شود تا باقیمانده ی دارو و مواد سمی را جذب کند. پس از یک ساعت ممکن است شست وشوی معده نیز انجام شود. شست وشوی معده با پمپ کردن آب یا سالین (saline) به درون معده و سپس مکش مایعات به همراه سایر محتویات معده از طریق لوله انجام می شود.
گاهی اوقات حتی در صورت درمان با پادزهر N- استیل سیستئین، آسیب کبدی گسترده ای رخ می دهد. اگر نارسایی کبد پس از اور دوز ادامه پیدا کند، ممکن است پیوند کبد لازم باشد.

علاوه بر بررسی مقدار استامینوفن، چه آزمایشات دیگری ممکن است انجام شود؟

از آنجا که مقادیر زیاد استامینوفن می تواند برای کبد سمی باشد، پزشکان ممکن است درخواست بررسی آزمایشاتی مانند AST و ALT را داشته باشند. برای ارزیابی اختلالات کبدی، انجام آزمایش PT نیز محتمل است.
همچنین ممکن است سطح سالیسیلات سرم (serum salicylate levels) یا آزمایش مواد مخدر (urine drug screen) برای بیماران بیهوش یا افرادی که ممکن است سوء مصرف مواد مخدر داشته باشند، درخواست داده شود. سایر آزمایشات احتمالی شامل آنالیز گازهای خون (blood gases)، سطح لاکتات (lactate level) و پانل متابولیک با کراتینین (metabolic panel with creatinine) است که برای نظارت بر شدت نارسایی کبد مورد استفاده قرار می گیرند و در صورت اور دوز شدید، نیاز به پیوند کبد را ارزیابی می کنند.
زنانی که در سن باروری قرار دارندو مشکوک به ائر دوز استامینوفن هستند، ممکن است آزمایش گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG) انجام دهند، زیرا این دارو از جفت عبور می کند و می تواند به جنین آسیب برساند.


تهیه و تنظیم توسط تیم تحقیق و توسعه (R&D) آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین
مجید گلشن فرد، الهه براتی پورفرد


آزمایش‌های مرتبط



علم مطالعه ساختمان کروموزوم

سیتوژنتیک




علم مطالعه ساختمان کروموزوم

سیتوژنتیک




علم مطالعه ساختمان کروموزوم

سیتوژنتیک




علم مطالعه ساختمان کروموزوم

سیتوژنتیک



پاسخ دادن

آدرس ایمیل شما منتشر نمی شود. فیلدهای ضروری نشانه گذاری شده اند *

9 − 7 =

آزمایشگاه ژنتیک و تشخیص پزشکی آبتین با رویکرد تخصصی در زمینه بیماری های نازایی، ناباروری و سرطان، در راستای احترام به مراجعه کنندگان در خصوص انجام آزمایشات تخصصی تاسیس شده است.
ما در این مجموعه با بهره گیری از کادر مجرب و استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی به روز، طبق آخرین استاندارد های آزمایشگاهی مورد تایید اروپا و آمریکا و با استفاده از کیت های تخصصی انجام آزمایشات که تماماً مربوط به شرکت های تولید کننده خارجی می باشد، آزمایشات مراجعه کنندگان محترم را انجام می دهیم.

تماس با ما

آدرس: تهران، خیابان مطهری، خیابان منصور، پلاک 81
تلفن: 86030061-021
ایمیل: [email protected]

ساعات کاری:
شنبه – چهارشنبه: 18:00 – 7:00
پنجشنبه: 14:00 – 7:00

کلیه حقوق این قالب برای آزمایشگاه آبتین محفوظ می باشد. طرحی وب سایت تارنما

© آزمایشگاه آبتین